U osób starszych, z upośledzoną czynnością śródbłonka, hiperinsulinemia prowadzi ponadto do zwiększenia oporu naczyniowego. Rozróżniamy pierwotne oraz wtórne nadciśnienie tętnicze. To pierwsze, określane często także jako samoistne nadciśnienie tętnicze, jest najpowszechniej występującą postacią tej choroby i dotyczy 90% przypadków. Nadciśnienie wtórne jest objawem towarzyszącym występowaniu innej choroby podstawowej – może być ono spowodowane zwężeniem tętnicy nerkowej, pierwotnym hiperaldosteronizmem, guzem chromochłonnym nadnerczy czy zespołem Cushinga. Przyczyną nadciśnienia może być także obturacyjny bezdech nocny oraz nadczynność tarczycy1.
POLECAMY
Występowanie nadciśnienia tętniczego
Na skutek długotrwałego oddziaływania wysokich wartości ciśnienia krwi pojawiają się powikłania narządowe, takie jak: rozwój i postęp choroby wieńcowej, zaburzenia czynności nerek, a także udar mózgu. Istnieje istotny związek choroby nadciśnieniowej ze śmiertelnością z powodu udaru mózgu (51% przypadków) oraz z powodu choroby niedokrwiennej serca (45% przypadków)2. Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego w całej populacji dorosłych Polaków wynosi 30%. Częstość występowania tej choroby rośnie wraz z wiekiem, po 65. roku życia występuje już u 75% osób3.
Leczenie niefarmakologiczne
W terapii choroby nadciśnieniowej mają zastosowanie metody farmakologiczne oraz niefarmakologiczne. Te ostatnie powinny być wprowadzane niezależnie od farmakoterapii, jako zalecenia podstawowe. Standardowo rekomendowane jest ograniczenie spożycia soli kuchennej do około 6 gramów (dla osób zdrowych – profilaktyka) lub 3 gramów (osoby z nadciśnieniem oraz powikłaniami narządowymi). W diecie DASH4 najlepsze działanie hipotensyjne uzyskano przy restrykcji spożycia sodu do 1500 mg, co stanowi około 3,8 g soli. Oprócz redukcji podaży sodu w diecie, znaczenie ma także spożywanie odpowiedniej ilości innych składników mineralnych: potasu, magnezu oraz wapnia. Ważną kwestią jest także normalizacja masy ciała lub jej redukcja. Zmniejszenie masy ciała o 10 kg powoduje zredukowanie wartości ciśnienia skurczowego o 20 mm Hg oraz rozkurczowgo o 10 mm Hg. Istotnym elementem jest ograniczenie do minimum spożywania alkoholu i palenia tytoniu. Wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej może przyczynić się do obniżenia skurczowego ciśnienia krwi o około 11 mm Hg oraz rozkurczowego o 6 mm Hg5. Zaobserwowano również, że ograniczenie zażywania leków przeciwzapalnych, szczególnie niesteroidowych, w sposób znaczący obniża ciśnienie. Istotne znaczenie mają także czynniki psychologiczne. Stres, nawet ten krótkotrwały, powoduje zwiększenie ciśnienia, dlatego należy go unikać lub nauczyć się metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach6.
Farmakoterapia
W farmakoterapii nadciśnienia jako leczenie pierwszego rzutu stosuje się: leki moczopędne, wpływające na układ współczulny, antagonistów wapnia, inhibitory konwertazy angiotensyny oraz antagonistów receptorów angiotensyny AT17.
Fitoterapia
Alternatywą leczenia farmakologicznego mogą być preparaty ziołowe, takie jak czosnek i olejek czosnkowy, wyciągi i preparaty na bazie głogu, oliwa z oliwek bogata w substancje polifenolowe czy wyciąg z ziela serdecznika pospolitego. Warto rozważyć także zastosowanie olejków eterycznych, takich jak olejek lawendo...
