Coraz więcej badań pokazuje, jak ważną rolę w przywracaniu równowagi w pracy tarczycy odgrywa właściwa dieta i suplementacja, a także czynniki dodatkowe, związane ze stylem życia i redukcją stresu. W tym artykule chciałabym omówić niektóre składniki mineralne, które wydają się mieć w tym kontekście duże znaczenie.
R e k l a m a
Witamina D3
Badania pokazują, że niedobór witaminy D występuje istotnie statystycznie częściej u pacjentów z autoimmunizacyjnymi chorobami tarczycy, w tym częściej skorelowany jest z obecnością przeciwciał przeciwtarczycowych. Dotyczy to zarówno choroby Gravesa-Basedowa, jak choroby Hashimoto. W jednym z badań po czterech miesiącach suplementacji witaminą D odnotowano statystycznie istotne obniżenie poziomu antyTPO w surowicy.
Witamina A
Jej rola w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy jest niedoceniana. Jest niezbędna zarówno dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, jak i dla syntezy hormonów, w tym hormonów tarczycy. Witamina A jest wymagana do aktywacji receptorów hormonów tarczycy, a jej niewystarczająca ilość może obniżać czynność tarczycy. Wykazano, że suplementacja witaminy A obniża poziom TSH w surowicy i zwiększa T3 u kobiet przed menopauzą (w wieku 17–50 lat), w tym w grupie otyłych kobiet, które są narażone na podwyższone ryzyko subklinicznej niedoczynności tarczycy. Jako ludzie różnimy się zdolnością do przekształcania prekursorów, karotenów roślinnych do aktywnej witaminy A. I o ile nie będzie to problemem dla osób przestrzegających dobrze zbilansowanej pod kątem zawartości witaminy A diety , może być problematyczne dla wegetarian i wegan. Nawet jeśli grupa ta spożywa duże ilości pokarmów bogatych w beta-karoten, mogą nie mieć efektywnej konwersji karotenoidów do retinolu. Dodatkowo niedoczynność tarczycy konwersję te również zaburza. W sytuacji, gdy jednocześnie osoby te pozostają na diecie niskotłuszczowej, ryzyko niedoboru witaminy A zwiększa się. Warto w takich sytuacjach rozważyć wprowadzenie suplementacji zawierającej witaminę A.
Selen
Selen to jeden z kluczowych mikroelementów znajdujących się w żywności ze względu na swoje plejotropowe działanie – począwszy od antyoksydacyjnego, poprzez przeciwzapalne, aż na stymulacji aktywnej produkcji trójjodotyroniny i tyroksyny kończąc. Selen jest niezbędnym kofaktorem dla enzymu dejododynazy, który przekształca T4 w silniejszy T3. Badania wśród osób z chorobą Hashimoto wskazują, że terapia selenem w dawce 80-200 ug powodowała znaczący spadek poziomu przeciwciał aTPO oraz zwiększenie proporcji FT3 do FT4.
Omega 3
Kwasy tłuszczowe omega-3 w formie EPA I DHA wykazują działanie przeciwzapalne, co może być dobrym wsparciem suplementacyjnym dla osób z zaburzeniami tarczycy na tle zapalnym.
Witaminy z grupy B
U osób z niedoczynnością tarczycy z współistniejącym Hashimoto można zauważyć niedobory niektórych witamin z grupy B, zwłaszcza witaminy B12. W wyniku niedoborów witaminy B12 dochodzi do niedokrwistości megaloblastycznej, a także do zaburzeń trawienia i stanów zapalnych – a więc zaburzeń, które są zdecydowanie niepożądane przy współistniejącej niedoczynnej tarczycy.
Cynk
Odgrywa istotną rolę w prawidłowej pracy układu immunologicznego. Niski poziom cynku koreluje z podwyższonymi przeciwciałami przeciwtarczycowymi, ale też może obniżać konwersję hormonów T4 do T3. Cynk jest także niezbędny do produkcji TSH, dlatego osoby z niedoczynnością tarczycy są bardziej narażone na jego niedobór.
L-tyrozyna
Tyrozyna należy do aminokwasów endogennych, czyli takich, które organizm może sam syntetyzować. Jest ona kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy i przysadki mózgowej. Tyrozyna bierze bowiem udział w wytwarzaniu tyroksyny, czyli hormonu tarczycy, a niedostateczna produkcja hormonu T4 (tyroksyny) oznacza, że może dojść do stanu niedoczynności tarczycy. Dlatego też w przypadku zaburzeń pracy tarczycy warto rozważyć suplementację L-tyrozyną.
Adaptogeny
Adaptogeny to naturalne substancje roślinne wspomagające odporność organizmu, przywracające homeostazę i skutecznie wspierające w przypadku objawów niedoczynności tarczycy. Są one od tysięcy lat stosowane między innymi w medycynie chińskiej i ajurwedzie. Niektóre badania pokazują, że przyjmowanie np. Ashwagandy (indyjskiego żeń-szenia) w dawkach terapeutycznych może być korzystne dla normalizacji wskaźników tarczycy u subklinicznych pacjentów z niedoczynnością tarczycy.
--
Warto pamiętać, że niedoczynność tarczycy, a nawet choroba Hashimoto, to nie wyrok. Dobierając prawidłową dietę, suplementację, a także wprowadzając zmiany w stylu życia – redukując stres czy poprawiając jakość snu – można znacząco poprawić funkcjonowanie tarczycy i zminimalizować objawy towarzyszące jej zaburzeniom.
Źródła:
- Kivity S et al. Vitamin D and autoimmune thyroid diseases. Cell. Mol. Immunol. 2011;8:243–247.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26637501
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23378454
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28829155
