GMO vs. żywność konwencjonalna – cz. II

Cechą charakteryzującą największą liczbę odmian roślin uprawnych, genetycznie modyfikowanych jest tolerancja na herbicydy. Zachwaszczenie upraw jest stałym problemem rolników. Szkodliwość chwastów wynika przede wszystkim z ich konkurencji o czynniki środowiskowe, takie jak: składniki pokarmowe, woda, światło i miejsce. Dodatkowo niektóre z nich są roślinami żywicielskimi dla grzybów chorobotwórczych oraz szkodników roślin uprawnych i wpływają na ich rozprzestrzenianie się. Poprzez ograniczanie dostępu, chwasty utrudniają również opryski upraw środkami ochrony roślin i nawozami dolistnymi4.
Glifosat został wprowadzony na rynek w 1974 roku przez firmę Monsanto jako składnik herbicydu Roundup. Związek ten, o strukturze zbliżonej do fosfoenolopirogronianu (PEP) blokuje centrum aktywne syntazy 5-enolopirogroniano-szikimowo-3-fosforanowej (EPSPS). EPSPS jest enzymem niezbędnym do syntezy kwasu szikimowego, biorącego udział w syntezie aminokwasów aromatycznych – trzech z 20 cegiełek niezbędnych do budowy białek. Zablokowanie jego działania prowadzi do zamierania większości roślin. Zwierzęta nie posiadają enzymu podobnego do EPSPS, przez co nie są podatne na szkodliwe działanie glifosatu. Po tym, jak glifosat został powszechnie przyjęty w rolnictwie, naukowcy odkryli oporne na ten herbicyd drobnoustroje posiadające zmutowane geny epsps, których produkty białkowe wykazują aktywność identyczną jak roślinny EPSPS, ale jednocześnie są niewrażliwe na glifosat. Wyizolowany ze szczepu CP4 Agrobacterium tumefaciens gen został wprowadzony m.in. do kukurydzy, soi, rzepaku, lucerny czy buraka cukrowego. Otrzymano rośliny transgeniczne, zawierające oprócz własnego genu epsp dodatkowy gen pochodzącyc od bakterii. Obecność tego drugiego genu w komórkach roślinnych poddanych działaniu glifosatu umożliwia syntezę enzymu niewrażliwego na ten związek i kontynuację procesów biochemicznych niezbędnych do życia rośli...