Najskuteczniejsze zioła na trawienie – jak wybrać najlepsze zioła na problemy trawienne?

Pierwsze zapiski o zdrowotnych właściwościach ziół i przypraw były odnotowane już w starożytności około 4000 lat p.n.e. Szczególnie interesowano się czosnkiem, miętą, rumiankiem i piołunem. Wielki rozwój ziołolecznictwa nastąpił jednak w XIX wieku, kiedy po raz pierwszy z opium została wyizolowana morfina.¹

W obecnych czasach przyprawy i zioła zajmują szczególne miejsce w żywieniu człowieka, wspomaganiu leczenia i profilaktyce różnych chorób. Właściwości te wynikają z ich składu chemicznego i zawartości odżywczych oraz nieodżywczych składników pokarmowych. Są to głównie alkaloidy, flawonoidy, olejki eteryczne, glikozydy, fitoncydy i glukozynolany.² Dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom rośliny i zioła w leczeniu łagodniejszych stanów chorobowych często pełnią dominującą rolę.³ W przypadku chorób układu pokarmowego mogą wspomóc terapię nie tylko zaburzeń trawienia, ale również refluksu żołądkowo-przełykowego, zapalenia błony śluzowej żołądka oraz choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.⁴

Zioła wspomagające trawienie, przyprawy wspomagające trawienie – jakie są najbardziej skuteczne?

Wśród przypraw wspomagających trawienie i mających zastosowanie w zaburzeniach pracy przewodu pokarmowego wymienia się m.in.:

• Mięta pieprzowa (Mentha x piperita L.) – jest to jedna z najbardziej znanych roślin wspierających pracę układu pokarmowego. Reguluje pracę żołądka, pobudza wydzielanie żółci, działa rozkurczowo i wiatropędnie. Mięta polecana jest również w bólach brzuchach i braku łaknienia.
   

• Bazylia pospolita (Ocimum basilicum) – kolejnym ziołem, które często wykorzystywany jest w kuchni, a wykazuje zbawienne działanie na układ pokarmowy jest bazylia. Zapobiega występowaniu wzdęć oraz przyśpiesza trawienie białek i tłuszczów. Bazylia ponadto wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne.⁵
• Goździki (Caryophilli flos) – goździki, a dokładnie olejek goździkowy wzmacnia układ odpornościowy, niweluje stany zapalne, wzmaga apetyt i pobudza wydzielanie soków trawiennych.
• Kolendra (Corandrum sativum) – jej prozdrowotne właściwości były znane już w starożytnych Indiach i na Bliskim Wschodzie tysiące lat temu. Kolendra wspomaga trawienie, pomaga utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi, przywraca prawidłową perystaltykę jelit i poprawia przepływ żółci i soku trzustkowego do dwunastnicy.⁶
• Gałka muszkatołowa (Myrystica fragrans) – zmniejsza stany zapalne, zapobiega powstawaniu wrzodów żołądka, poprawia trawienie i wspomaga produkcję soku żołądkowego.
• Kardamon malabarski (Eletteria cardamomum) – pobudza łaknienie, działa rozkurczająco na jelita i żołądek, wspiera odchudzanie i obniża poziom cholesterolu
• Cynamonowiec cejloński (Cinnamomum verum) – popularnie nazywany cynamonem przyśpiesza przemianę materii oraz wspomaga pracę żołądka. Ponadto wykazuje właściwości wiatropędne i zapobiega występowaniu wzdęć. Cynamon pobudza również wydzielanie soków trawiennych i polepsza przyswajanie pokarmu.⁷ Co więcej, olejkowi cynamonowemu przypisuje się również właściwości antyseptyczne.
• Pieprz (Piper) – dzięki zawartości piperyny działa pobudzająco na układ trawienny, jednak w nadmiernej ilości może powodować podrażnienia i stany zapalne w układzie pokarmowym. Usprawnia również przemianę materii i pracę wątroby.
• Nasiona kminku zwyczajnego (Carum carvi) – reguluje procesy trawienne oraz wzmaga łaknienie⁸
• Nasiona kopru ogrodowego (Anethum graveolens)⁹ – wspomaga prawidłową funkcję jelit, zmniejsza uczucie pełności, ułatwia wypróżnianie, zapobiega skurczom i kolkom. Co więcej, wspomaga układ pokarmowy neutralizując skutki spożywania ciężkostrawnych potraw. Kopru powinny jednak unikać osoby z podwyższonym poziomem triglicerydów we krwi.
• Estragon (Artemisia dracunculus)¹⁰ - wykazuje działanie ochronne na śluzówkę żołądka, działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo.

Herbatki ziołowe na trawienie – co pić na lepsze trawienie?

Za jedną z najbardziej skutecznych herbatek na trawienie uważa się napar z kurkumy. Wspomaga ona metabolizm tłuszczów, odtruwa wątrobę, a dodatkowo podnosi odporność. Ponadto działa przeciwzapalnie, przeciwutleniająco i wykazuje działanie przeciwnowotworowe oraz przeciwcukrzycowe.¹¹ Przygotowując herbatkę samodzielnie warto dodać do niej szczyptę pieprzu cayenne lub czarnego, dzięki któremu kurkuma będzie lepiej przyswajalna.

Na problemy z trawieniem polecana jest również herbatka z czystka. Jest to wspaniała roślina, która przyśpiesza metabolizm, wspiera pracę układu sercowo-naczyniowego, działa przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i antyalergicznie. Aby uatrakcyjnić jej smak można dodać do napoju np. szczyptę chilli, kurkumy, cytryny i cynamonu.
 

Kolejną rośliną, która może wspomóc procesy trawienne jest imbir. Zmniejsza wydzielanie kwasów żołądkowych, poprawia trawienie, a także pobudza układ odpornościowy. Imbir w postaci świeżej lub suszonej wykorzystywany jest również w leczeniu zapaleń oskrzeli, astmy, kataru i nadciśnienia tętniczego.¹² Napar z imbiru z dodatkiem np. kurkumy będzie idealnym prozdrowotnym napojem na chłodne jesienne i zimowe wieczory.

Nieoczywistym, lecz jednak bardzo skutecznym napojem w problemach trawiennym napojem jest również herbata z pietruszki. Leczy zaparcia, wzdęcia, zwiększa przepływ krwi w układzie pokarmowym, a dodatkowo działa oczyszczająco i antyseptycznie. Do posiekanej natki pietruszki wystarczy dodać do smaku miód i sok z cytryny, a następnie zalać wrzątkiem.¹³

Bibliografia:

1. Pucek M., Zioła i rośliny przyprawowe – znaczenie w żywieniu i wykorzystanie w kuchni,  https://www.cdr.gov.pl/images/Brwinow/aktualnosci/2019/Ziola%20i%20rosliny%20przyprawowe.pdf
2. Kudełka W., Kosowska A., Składniki przypraw i ziół przyprawowych determinujące ich funkcjonalne właściwości oraz ich rola w żywieniu człowieka i zapobieganiu chorobom, https://r.uek.krakow.pl/bitstream/123456789/328/1/162022597.pdf
3. Błecha, K. (2019). Phytotherapy and supplementation of diet in upper section of gastrointestinal tract diseases. Postępy Fitoterapii.,  http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2019/07/pf_2019_118-125.pdf
4. Przeworska-Erazmus J., Zioła w zasięgu ręki,  https://powiatdebicki.pl/pro_debicki/zasoby/files/21-03/ziola.pdf
5. Sztaba D., Barwa szafranu, aromat cynamonu, smak kaparów – właściwości lecznicze biblijnych przypraw, https://www.ptfarm.pl/pub/File/FP/1_2009/4a%20cynamonowce.pdf
6. Orkusz, A., & Bogacz-Radomska, L. ZNACZENIE PRZYPRAW W ŻYWIENIU CZŁOWIEKA THE IMPORTANCE OF SPICES IN HUMAN NUTRITION., https://dbc.wroc.pl/Content/57994/PDF/Orkusz_ Znaczenie_Przypraw_w_Zywieniu_Czlowieka_2017.pdf
7. Rogacz M., Dwadzieścia jeden przypraw na lepsze trawienie, https://modr.pl/nasze-zdrowie/strona/dwadziescia-jeden-przypraw-na-lepsze-trawienie
8. 5 najlepszych ziołowych herbatek na trawienie, https://energiamed.pl/wp-content/uploads/2018/02/5-NAJLEPSZYCH-ZIO%C5%81OWYCH-HERBATEK-NA-TRAWIENIE.pdf