Borelioza – fitoterapia i problemy diagnostyczne

Boreliozę opisano dopiero w 1975 roku, a na początku lat 80. zidentyfikowano beztlenowe bakterie, krętki borrelii, które uznano za głównych winowajców zakażeń i rozwijających się objawów boreliozy. Najbardziej charakterystyczny jest krętek Borrelia burgdorferi, ale wymienia się tu także inne krętki: B. garinii i B. afzelli. Bakterie te przenoszone są na człowieka przez kleszcze, małe pajęczaki, które masowo występują w lasach, polanach lub trawnikach. Rozprzestrzeniają się na duże odległości za pomocą ptaków, gryzoni, leśnej zwierzyny, a także zwierząt domowych. Borelioza jest wyzwaniem, ponieważ atakuje wiele różnych narządów i układów. Może symulować właściwie większość znanych nam powszechnie chorób. Po ukąszeniu kleszcza może wystąpić tzw. rumień wędrujący, który jest charakterystycznym objawem boreliozy, wraz z pojawiającymi się czynnikami grypopodobnymi. Jednak zakażenie boreliozą może przebiegać bezobjawowo nawet przez wiele lat, u około 30% chorych nie występuje rumień.

Postępująca choroba rozwija się w rozległe zapalenia i wywołuje bardzo poważne dysfunkcje wieloukładowe, np. limfocytowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mięśnia sercowego, mózgu, a nawet rdzenia.

Jak zdiagnozować boreliozę?

Do dziś trwają spory, czym tak naprawdę jest borelioza. Czy jest to samodzielna jednostka chorobowa, czy może zespół różnych współistniejących koinfekcji, które razem atakują organizm i wywołują wiele wspólnych objawów? Testy diagnostyczne (np. na obecność przeciwciał) również nie są dostatecznie miarodajne, ponieważ ludzie posiadający podwyższony wskaźnik przeciwciał mogą być zupełnie zdrowi. Ponadto lekarze i badacze nie są zgodni co do charakterystyki objawów choroby, a także takich kwestii jak borelioza przewlekła i zespół poboreliozowy. Zatem istnieją istotne różnice w zaleceniach i ordynowaniu antybiotykoterapii, która czasem mocno się przedłuża, co naraża pacjenta na dodatkowe skutki uboczne i wyjałowienie organizmu. Zdarza się też, że testy na obecność krętków wychodzą negatywnie, nie ma charakterystycznych objawów (takich jak rumień, przewlekłe zanikowe zapalenie skóry i naciek limfocytarny), a borelioza nadal może rozwijać się w ciele. Przebieg choroby może być ciężki od samego początku, ale wcale nie musi.

Lekarze stają więc przed wielkim problemem, biorąc pod uwagę zwiększającą się liczbę kleszczy. Dodatkowo nie jest do końca jasne, czy boreliozę wywołuje tylko kleszcz, czy są to w stanie też robić np. komary. Są przypadki, kiedy u pacjentów występował rumień wędrujący, a ci twierdzili, że nie mieli styczności z kleszczami. Do tego dochodzą inne medyczne kwestie boreliozowe, np. możliwość przeniesienia choroby przez łożysko z matki na dziecko czy „podarowanie” boreliozy przez stosunek seksualny.

Należy pamiętać, że kleszcz razem z krwią przenosi do organizmu gospodarza koktajl bakterii, pierwotniaków i wirusów, których nosicielem w różnym składzie ilościowym i mutacyjnym jest dany pajęczak. Ślina kleszczy zawiera komponenty, które zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Przez białko Salp15 hamowana jest aktywacja limfocytów T, co sprawia, że organizm nie jest w stanie wydajnie zatrzymać infekcji. W jej wczesnej fazie bakterie tłumią aktywację limfocytów Th1, które są kluczowe w kontekście hamowania odpowiedzi immunologicznej w zakażeniu. Krętki w ciągu 24 godzin od dostania się do organizmu aktywują interleukinę IL-10, która przytłumia komórkową reakcję immunologiczną, co tak naprawdę uniemożliwia skuteczną obronę organizmu.

Ślina kleszczy zawiera komponenty, które zaburzają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego

Zatem nasilenie promocji limfocytów Th1, interleukiny IL-12, a także tłumienie cytokin odpowied...