Substancje roślinne przywracające prawidłowe funkcjonowanie wątroby

Choroby wątroby stanowią obecnie jeden z ważniejszych problemów współczesnej medycyny. Ocenia się, iż marskość oraz uszkodzenia wątroby wywołane lekami zajmują obecnie dziewiąte miejsce w klasyfikacji najczęstszych przyczyn śmierci w krajach rozwijających się1.
Wątroba to jeden z większych ludzkich gruczołów, stanowiący około 2% masy ciała. Jako organ wewnętrzny spełnia bardzo liczne funkcje, od których zależy wiele innych procesów zachodzących w organizmie. Wątroba jest przede wszystkim centrum metabolicznym. To właśnie tu przebiega większość przemian biochemicznych, liczne reakcje syntezy, a także rozkładu białek, węglowodanów i lipidów. Dalszym przemianom chemicznym podlegają tu również leki. Jedną z jej ważniejszych funkcji jest detoksykacja. W związku z tym, że przepływ krwi przez wątrobę jest duży, zarówno od strony krążenia wrotnego, jak i ogólnego, ma to kluczową rolę w wychwytywaniu szkodliwych związków. Ulegają one przemianom biochemicznym w tym celu unieszkodliwienia bądź zmiany do innych substancji, które następnie przez przewód pokarmowy z żółcią lub przez nerki z moczem zostaną usunięte z organizmu. Detoksykacji podlegają zarówno cząsteczki, które wraz z krwią dotrą do wątroby, jak i te, które w niej powstają. Nie zawsze muszą być to substancje szkodliwe. Czasem są to po prostu związki chemiczne, które w danym momencie nie są przydatne lub powstało ich za dużo.

R e k l a m a

W procesie detoksykacji biorą udział komórki miąższu wątroby (hepatocyty) oraz komórki nabłonkowe dróg żółciowych (cholangiocyty). Ważną rolę odgrywają tu enzymy wątrobowe, których zadanie polega na zmniejszeniu aktywności toksycznej lub farmakologicznej ksenobiotyku. W trakcie licznych procesów dochodzi do polaryzacji cząsteczki, która ulega przemianie oraz wiązania cząsteczek toksyny/leku z białkami nośnikowymi. Z punktu widzenia medycyny istotna jest grupa enzymów związana z cytochromem P450, odpowiedzialna za metabolizm większości leków2.

Polekowe uszkodzenia wątroby

Polekowe uszkodzenie wątroby (ang. Drug-induced liver injury – DILI) stanowi obecnie najczęstszą przyczynę ostrych chorób wątroby. Głównie dotyczy pacjentów poniżej 50. roku życia i znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. 15–20% przypadków DILI kończy się ostrą niewydolnością wątroby, a 5% hospitalizacją. Do uszkodzenia wątroby może dojść w wyniku przyjmowania leków, suplementów diety, a także preparatów pochodzenia roślinnego. Obecna medycyna zna około tysiąca ksenobiotyków o potencjale hepatotoksycznym. Oprócz dużej grupy substancji, u których występuje wyraźny związek pomiędzy dawką i czasem s...