Adaptogeny – jak pokonać stres i odzyskać życiową równowagę za pomocą roślin

Jak zatem stawić czoła stresowi i odzyskać życiową równowagę? Z pomocą przychodzą rośliny znane jako adaptogeny.

Czym są adaptogeny?

Rośliny są mistrzami adaptacji. Nie mogą się poruszać, ale mają niesamowitą zdolność przetrwania i rozwoju nawet w najtrudniejszych warunkach środowiskowych. Wiele związków wtórnych powstających w wyniku metabolizmu roślin ma istotne znaczenie adaptacyjne. Mimo iż związki te nie są niezbędne roślinie do życia, są jej przydatne, gdyż stanowią naturalne pestycydy i środki przeciwpasożytnicze, które mogą atakować inne rośliny[2]. Nic więc dziwnego, że królestwo roślin wraz z całą rozmaitością związków chemicznych ma wiele do zaoferowania nam, ludziom, również w sytuacjach stresowych. I rzeczywiście, istnieją rośliny, które są uważane za adaptogeny, co oznacza, że pomagają człowiekowi radzić sobie w sytuacjach stresowych i korygować zaburzenia homeostazy organizmu. Poprzez wzmacnianie wewnętrznych systemów obronnych organizmu wspierają go w dostosowaniu się do zewnętrznych czynników stresogennych. Tym samym wspierają budowę odporności na stres i łagodzą jego dalszy wpływ na organizm. Adaptogeny mogą wzmacniać witalność, stabilizować nastrój, poprawiać wydajność i koncentrację. Mogą być spożywane jako suplementy w postaci kapsułek, herbat lub nalewek, najlepiej jako dodatek do zrównoważonej diety i odpowiedniego nawodnienia[3].

Jak działają adaptogeny?

Adaptogeny działają na poziomie molekularnym, wpływając na oś HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza), która bierze udział w tzw. ogólnym zespole adaptacyjnym (General Adaptation Syndrome, GAS), stanowiącym trzystopniową reakcję organizmu na stres[4]. 

1. Faza alarmu
Na tym etapie osoba rozpoznaje, co wywołuje u niej poczucie zagrożenia. Całą swoją uwagę skupia na stresorze. W organizmie rusza wykształcona w procesie ewolucji cała kaskada procesów biochemicznych, mająca na celu pobudzenie współczulnego autonomicznego układu nerwowego, co prowadzi m.in. do uwolnienia do krwi hormonów stresu, takich jak: adrenalina, noradrenalina czy kortyzol, wzrostu napięcia mięśni, przyspieszenia akcji serca, wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszonego oddechu, zatrzymania procesów trawien...