Colostrum w profilaktyce i leczeniu chorób żołądka i jelit

W licznych badaniach laboratoryjnych, przedklinicznych i klinicznych potwierdzono jego skuteczność w profilaktyce i leczeniu zakażeń układu oddechowego i pokarmowego, normalizacji ogólnego metabolizmu, leczeniu ran, medycynie regeneracyjnej, sportowej i przeciwstarzeniowej. Po przyjęciu doustnym składniki siary bezpośrednio oddziałują na tkanki przewodu pokarmowego (w tym komórki immunologiczne), stąd szczególnej skuteczności colostrum należy oczekiwać właśnie w różnorodnych schorzeniach gastroenterologicznych. W I części artykułu scharakteryzowano aktywne składniki colostrum bydlęcego oraz ich zastosowanie w chorobach infekcyjnych żołądka i jelit oraz uszkodzeniach śluzówki po niesteroidowych lekach przeciwzapalnych. II część artykułu poświęcona jest użyciu colostrum w powikłaniach zabiegów chirurgicznych, zespole nieszczelnego jelita, nieswoistych stanach zapalnych jelit, nekrotycznym zapaleniu jelita, zespole krótkiego jelita oraz zespole jelita nadwrażliwego. Omówiono także praktyczne aspekty produkcji i stosowania colostrum bydlęcego.

R e k l a m a

Ogólnoustrojowe powikłania zabiegów chirurgicznych

Poważny uraz (rozległy zabieg operacyjny, zranienia, oparzenia) wywołuje nadmierną aktywację układu immunologicznego, także w obrębie jelit. Warto pamiętać, że jelita ludzkie mają gigantyczną powierzchnię 400 m2 (tyle co boisko do koszykówki o wymiarach 18 x 25 m) i mieszczą ogromną ilość komórek odpornościowych i biliony bakterii jelitowych. Stan zapalny w jelitach zmienia niekorzystnie skład mikrobioty jelitowej oraz zwiększa przesiąkliwość nabłonka jelitowego. W ten sposób dochodzi do translokacji znacznej ilości mikrobów jelitowych do krążenia i narządów wewnętrznych, co powoduje rozwój bakteriemii/endotoksemii, zespołu ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (SIRS) i w końcu sepsy endogennej, która prowadzi do wstrząsu, zespołu niewydolności wielonarządowej i śmierci. Sepsa wywodząca się z przewodu pokarmowego ma szczególnie ciężki przebieg i kończy się śmiercią połowy pacjentów. U około 15% pacjentów poddanych elektywnym zabiegom chirurgicznym dochodzi do znacznego wycieku bakterii jelitowych i jeszcze częściej u chorych po zabiegach w obrębie jamy brzusznej. Istotne klinicznie zjawisko „przesiąkliwych jelit” obserwuje się także u pacjentów z zapaleniem trzustki, niedrożnością jelit, nieswoistych zapalnych chorobach jelit, zespołem niedotlenienia-reperfuzji, dawców narządów, a także pacjentów w immunosupresji1. Colostrum może być elementem uzupełnienia konwencjonalnej profilaktyki i terapii (m.in. za pomocą antybiotyków, kortykosteroidów i NSAID) tych groźnych powikłań. Wzbogacony w Ig koncentrat bydlęcego colostrum (Lactobin, Biotest Pharma, Niemcy; 56 g/osobę/dzień przez 3 dni przed operacją) obniżał poziom endotoksyn bakteryjnych w krążeniu u pacjentów (n = 40) poddanych zabiegowi operacyjnemu jamy brzusznej2. Ten sam preparat (42 g/osobę/dzień) zastosowany u pacjentów (n = 60) podczas 2 dni przed zabiegiem wstawienia bajpasów serca obniżał poziom białek zapalnych IL-6 i CRP (C-reactive protein), ale nie zmieniał osoczowego poziomu endotoksyn bakteryjnych i nie skracał czasu trwania endotoksemii pooperacyjnej3. Mechanizm działania potwierdzony w testach in vitro i na zwierzętach może obejmować: hamowanie ekspresji cytokin prozapalnych w jelicie, normalizację liczby i składu mikrobioty jelitowej, neutralizację toksyn bakteryjnych, odnowę komórek nabłonka jelitowego i wzmocnienie jego integralności4, 5, 6.
 

 Zespół nieszczelnego jelita u sportowców

Intensywny wysiłek fizyczny i stres psychiczny towarzyszące kwalifikacjom lub zawodom sportowym także uszkadzają ciągłość nabłonka jelitowego i sprzyjają ogólnoustrojowej endotoksemii. Ochronne działanie bydlęcego colostrum u sportowców potwierdzono dotąd w dwóch próbach klinicznych. W pierwszej (n = 12) koncentrat colostrum (NZMP colostrum, Fonterra, Nowa Zelandia; 20 g/osobę/dzień) podawano przez 14 dni przed treningiem7. W drugiej (n = 16) koncentrat colostrum (Colostrigen Genactiv, Polska; 1 g/osobę/dzień) stosowano przez 20 dni podczas treningu8. W teście laktuloza-mannitol zanotowano redukcję przepuszczalności jelita7, 8. Spadło...