Krążenie mózgowe

Podstawowe elementy krążenia mózgowego

Krążenie mózgowe składa się z zaopatrującego krążenia tętniczego i drenującego krążenia żylnego. Podobnie jak krążenie tętnicze w pozostałych częściach ciała, krążenie mózgowe ma swój początek po lewej stronie serca i następnie jest prowadzone przez aortę. Jako że mózg jest jednym z najbardziej ukrwionych narządów w organizmie, dopływ krwi tętniczej umożliwiają dwie pary dużych tętnic, tętnice szyjne wewnętrzne oraz tętnice kręgowe. Pierwsze z nich zaopatrują głównie mózg, podczas gdy dwie tętnice kręgowe łączą się, tworząc tętnicę podstawną. Gałęzie tętnic kręgowych i podstawnej zaopatrują móżdżek oraz pień mózgu w krew. 
Tętnica podstawna łączy się z dwiema tętnicami szyjnymi wewnętrznymi i innymi tętnicami łączącymi, tworząc u podstawy mózgu strukturę zwaną kręgiem Willisa. Z tego kręgu powstają trzy pary głównych tętnic: przednie, środkowe i tylne tętnice mózgowe, które rozgałęziają się na coraz mniejsze tętnice i tętniczki, które biegną wzdłuż powierzchni, aż przenikną do tkanki mózgowej, dostarczając krew do odpowiednich obszarów mózgu [1]. 
Drenaż żylny z półkul mózgowych składa się z dwóch głównych grup żył bezzastawkowych: powierzchniowych korowych i głębokich centralnych. Powierzchniowe żyły korowe drenują korę mózgową i podkorową istotę białą. Głębokie żyły centralne, w tym wielka żyła Galena, drenują głęboką istotę białą oraz szarą i – zespalając się z żyłami korowymi – uchodzą do zatoki strzałkowej górnej [2]. 
Mikrokrążenie definiuje się natomiast jako miejsce wymiany tlenu i składników odżywczych w obrębie naczyń krwionośnych. Stanowi ono końcowy punkt styku tzw. makrokrążenia, czyli krążenia tętniczego i żylnego z mózgiem. Naczynia włosowate mózgu stanowią gęstą sieć naczyń połączonych, które składają się z wyspecjalizowanych komórek śródbłonka. Wszystkie naczynia włosowate w mózgu są przez cały czas ukrwione. Uważa się, że prawie każdy neuron tam zlokalizowany ma własną kapilarę, co tym bardziej wskazuje na kluczowe znaczenie krążenia mózgowego w jego prawidłowym funkcjonowaniu. W normalnych warunkach gęstość naczyń włosowatych w mózgu różni się znacznie w zależności od lokalizacji i zapotrzebowania na energię [1, 3].
Ze względu na swoją rolę w zdrowiu i chorobie bariera krew–mózg (blood-brain barrier, BBB) jest prawdopodobnie najważniejszym składnikiem układu mikrokrążenia. Bariera ta jest obecna w jego całym układzie regulacyjnym. Jest to zarówno bariera selektywna, jak i aparat transportowy, utworzony głównie przez komórki śródbłonka, które są ściśle połączone oraz wzmoc...