Część dolegliwości może występować w przebiegu entezopatii, zmian zapalnych kaletek i ścięgien oraz w schorzeniach tkanek miękkich z uciskiem na nerwy obwodowe, jak w przypadku zespołu cieśni nadgarstka czy sarkoidozy. Formie uogólnionej oprócz przewlekłego bólu często towarzyszą inne objawy – zmęczenie, problemy ze snem, nietolerancja wysiłku i objawy psychopatologiczne1, 2.
POLECAMY
Etiopatogeneza fibromialgii
Etiopatogeneza nie jest, jak dotąd, dokładnie określona. O ile patomechanizm odczuwanych bólów mięśniowo-stawowych nie jest znany, o tyle badacze wskazują na dwie grupy czynników wywołujących początkowe dolegliwości egzo- i endogenne. Czynniki stresogenne wiążą się głównie z oddziaływaniem bodźców zewnętrznych, tj. mechanicznymi urazami i przeciążeniami, zmianami pogody, a także uwarunkowaniami socjalnymi. Endogenne przyczyny obejmują występowanie chorób reumatycznych czy chorób autoimmunologicznych2, 3.
Ze względu na brak jednoznacznego patomechanizmu powstawania fibromialgii badacze skupiają swoją uwagę na ośrodkowych mechanizmach powstawania bólu. Wśród koncepcji wyróżnia się np. zmiany strukturalne w OUN. Rezonans magnetyczny przeprowadzony m.in. u pacjentów z fibromialgią potwierdza zmiany strukturalne i czynnościowe OUN, które objawiają się zmniejszeniem objętości i gęstości istoty szarej, porównywalny z procesem jego starzenia. U osób z fibromialgią z każdym rokiem odczuwania bólu zauważa się 10-krotnie większy ubytek istoty szarej, w porównaniu z naturalnym procesem starzenia się. Inną koncepcją jest tzw. sensytyzacja ośrodkowa. Wskutek wzmożonego wysyłania impulsów nerwowych z tkanek obwodowych dochodzi do zmian funkcjonalnych synaps rdzeniowych i pozardzeniowych. W efekcie przekłada się to na szybsze przewodzenie i wzmożenie bodźców bólowych, nadwrażliwość czy zwiększenie obszaru
bólowego3.
Źródło: Kryteria ACR 2010.
Diagnostyka fibromialgii
W diagnostyce fibromialgii stosuje się uaktualniony w 2010 r. (a następnie w 2016 r.) formularz utworzony przez American College of Rheumatology, zawierający kryteria diagnostyczne charakterystyczne dla tego schorzenia4. Obejmuje on trzy części:
- WPI (Widespread Pain Index) – określenie indeksu rozsianych/rozlanych bólów – wartość ta jest określana za pomocą zliczenia liczby obszarów ciała (łącznie 19 punktów), w których występuje ból.
- Symptom Severity Score (SS score) – wskaźnik nasilenia objawów – indeks dotyczy trzech objawów: zmęczenia, zaburzeń snu, zaburzeń poznawczych, określanych w czterostopniowej skali od 0 do 3 pkt.
- Współistnienie objawów somatycznych – pacjent zobligowany jest do określenia objawów występujących w ostatnim tygodniu. W zależności od liczby zaznaczonych objawów pacjent otrzymuje od 1 do 3 punktów. W rozpoznaniu fibromialgii uwzględnia się objawy zebrane w tabeli 1.
|
|
Hipoteza serotoninowa
Brak jednoznacznej koncepcji powstawania fibromialgii skłonił badaczy do sformułowania hipotez, wyjaśniających występowanie jej objawów:
- hipote...
