Hiperbaria w urazach

Początki wykorzystania tlenu hiperbarycznego w terapii chorych sięgają XVII wieku, kiedy to brytyjski lekarz i fizjolog 
C. Henshaw zaprojektował pierwszą komorę hiperbaryczną. Za ojca współczesnej hiperbarii tlenowej uważany jest holenderski chirurg I. Boerema. Przeprowadził on doświadczenie, w którym udowodnił, że do życia wystarczy tlen rozpuszczony fizycznie w surowicy krwi. Eksperyment ten polegał na kilkugodzinnym sprężeniu w komorze hiperbarycznej młodych świń, których krew pozbawiono hemoglobiny. W Polsce pionierami badań nad wpływem wysokiego ciśnienia na organizmy żywe byli J. Świątecki i F. Sulikowski, którzy w 1899 roku opisali zmniejszenie liczby erytrocytów u zwierząt doświadczalnych poddanych działaniu hiperbarii. W 1935 roku A. Oszacki otworzył pierwszy w Polsce oddział gazolecznictwa w Państwowym Szpitalu św. Łazarza w Krakowie. Dysponował on namiotami tlenowymi (leczono w nich mieszaninami gazowymi) oraz komorą hiperbaryczną, umożliwiającą leczenie pod ciśnieniem 2 ATA.

Powietrze to mieszanina gazów, która składa się na atmosferę ziemską. Skład powietrza na Ziemi zmieniał się w ciągu jej historii. Obecnie proporcje są unormowane i choć stężenie poszczególnych składników powietrza nadal nieco się zmienia, są to zmiany bardzo drobne. W powietrzu wyróżniamy składniki, które można nazwać stałymi i takie, które można nazwać zmiennymi – te drugie wykazują zależność od różnych czynników, stąd można dostrzec większe ich wahania, jak na przykład zmiana zawartości dwutlenku węgla, pary wodnej czy też dwutlenku siarki.

Jeżeli chodzi o zawartości procentowe poszczególnych składników wdychanych przez nas, wyglądają one mniej więcej tak:

•     azot – 78%,
•     tlen – 21%
•     dwutlenek węgla – 0,04%,
•     inne gazy (argon, neon, metan, hel, wodór) – 1%.

Wydychamy z kolei:

•     azot – 78%,
•     tlen – 17%,
•     dwutlenek węgla – 4%,
•     inne gazy – 1%.

W normalnych warunkach komórkom dostarczane jest jedynie 25% tlenu z powietrza wdychanego. Tylko tyle jest dostarczane do mitochondriów, które są elektrowniami, które przekształcają tlen oraz składniki odżywcze w ATP (adenozynotrójfosforan) – związek wysokoenergety...