Jesień. Czas zwolnienia w TCM

W poprzednim artykule wspomniałam, że pory roku pojawiają się cyklicznie i wynikają z pełnego obiegu Ziemi wokół Słońca w ciągu jednego roku. W tym czasie zmieniają się proporcje między yin i yang, między dniem i nocą. Zmiany, które możemy zaobserwować w ciągu roku, widoczne są także w cyklu dobowym. W trakcie obrotu Ziemi wokół własnej osi względem Słońca również ilość i proporcje yin i yang się zmieniają. Yangqi w ciele wraz ze wschodem słońca zaczyna przesuwać się do zewnętrznych części ciała, w stronę skóry i otwierają się pory. Największa aktywność yang przypada w południe, kiedy jest najwyżej i jest go najwięcej. Wraz z zachodem słońca yangqi kieruje się do wewnątrz ciała, a pory skóry się zamykają. To, co się dzieje w poszczególnych porach dnia, adekwatnie zachodzi w trakcie następujących po sobie pór roku. Wschód słońca to czas wiosny, południe to lato, zachód odpowiada czasowi jesieni i noc to okres zimy. Wiedząc, że jesień to czas, kiedy ilość słońca jest mniejsza, a jeszcze przed nami czas zimy, powinniśmy dobrze zadbać o nasze zasoby, aby wystarczyło nam ich aż do wiosny, kiedy cała przyroda budzi się z powrotem do życia. Przyjrzyjmy się, jak rośliny i zwierzęta radzą sobie jesienią.

Zmiany w przyrodzie, jakie obserwujemy jesienią

Jesień według chińskiego kalendarza rozpoczyna się 13 sierpnia i trwa do 25 października. W każdej porze roku dominuje jedna przemiana, która została scharakteryzowana dzięki obserwacji nieba i zmian zachodzących w przyrodzie. Latem wszystko osiągało swoją dojrzałość, natomiast jesień to czas zwolnienia i kierowania energii do wnętrza. Ten czas jest związany z ruchem w dół i do środka. W praktyce oznacza to, że zaczynamy „oszczędzać” nasze zasoby i kierować odżywienie do naszego centrum. Jest to moment, kiedy faza yang przechodzi w fazę yin (powoli zaczyna dominować yin). Dla przypomnienia energia yin jest związana z zimnem, wilgocią i koncentrowaniem energii (tab. 1). Przyroda zaczyna przygotowywać się na nadejście zimy. Możemy to zaobserwować u roślin, u których liście najpierw zmieniają kolor, a następnie więdną i opadają (ruch w dół). W ten sposób rośliny ograniczają utratę wody i substancji odżywczych, które zimą będą trudne do pobrania. Jednocześnie zgromadzone w pędach substancje odżywcze chronią je przed mrozem (ruch do środka).