Najlepsze zioła na wątrobę – jakie wybrać?

Co warto wiedzieć o ziołach na wątrobę?

Wątroba jest jednym z najważniejszych organów, bez której nie jest możliwe w pełni prawidłowe funkcjonowanie organizmu. To ona odpowiada za neutralizowanie lub usuwanie toksyn, wytwarzanie związków potrzebnych do prawidłowego krzepnięcia krwi oraz metabolizm tłuszczów. Stosując liczne leki, nadużywając alkoholu i jedząc tłuste, ciężkostrawne potrawy możemy skutecznie utrudnić jej pracę. Poza odpowiednio zbilansowaną dietą i regularną aktywnością fizyczną, funkcjonalnie wątroby mogą wspomóc sprawdzone zioła na wątrobę. Zioła pozytywnie wpływające na pracę wątroby można podzielić na 5 głównych grup terapeutycznych:

• zioła żółciopędne i żółciotwórcze,
• zioła rozkurczowe,
• zioła ochraniające miąższ wątroby,
• zioła przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
• zioła przeciwpasożytnicze.¹

Jakie zioła wspomagają pracę i regenerację wątroby?
 

1. Ostropest plamisty (Sylibum marianum)

Jest to roślina znana już od starożytności. Owoce ostropestu bogate są m.in. w flawonolignany, kwas stearynowy, pamitynowy, sylimarynę oraz betainę. Ostropest hamuje procesy starzenia tkanek, zapobiega nowotworom oraz co ważne dla wątroby – reguluje gospodarkę tłuszczową, zapobiega stłuszczeniu wątroby, działa ochronnie na wątrobę i nerki oraz obniża poziom cholesterolu we krwi. Zawarta w ostropeście sylimaryna stymulując syntezę białek, wspiera regenerację wątroby i wytwarzanie nowych hepatocytów. Wykazuje również działanie antyoksydacyjne i przeciwwolnorodnikowe. Co więcej, ostropest zapobiega zastojom żółci i powstawaniu kamicy żółciowej. Wyciągi z ostropestu niwelują także objawy niestrawności po spożyciu tłustych pokarmów.² 
 

2. Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum)

Dziurawiec stosowany jest w leczeniu wielu chorób już od XVIII wieku. Substancje czynne dziurawca znajdują się głównie w zielu, liściach odziomkowych i łodygowych. Ziele dziurawca działa rozkurczowo na mięśnie układu pokarmowego, żółciopędne i żółciotwórczo. Dzięki zawartości kwasów dikawoilochinowych i flawonoidów, ochrania komórki wątroby, reguluje profil lipidowy oraz obniża poziom enzymów wątrobowych. Dziurawiec może być również stosowany zewnętrzne w celu leczenia ran, oparzeń i owrzodzeń skóry.³
 

3. Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus)

Karczoch, a dokładniej jego liście, są cenionym surowcem zielarskim. Wyciągi z karczocha pozytywnie wpływają na przemianę materii, poprawiają funkcjonowanie dróg żółciowych, działają przeciwzapalnie, odtruwająco i przeciwutleniająco. Związki aktywne zawarte w liściach karczocha chronią także organizm przed nowotworami i stymulują układ odpornościowy.⁴ Z tych powodów karczoch zwyczajny może wspomagać leczenie chorób wątroby, hipercholesterolemii, niestrawności i miażdżycy.
 

4. Mniszek lekarski (Taraxacum officinale)

Przetwory na bazie mniszka znane są ze swoich właściwości już od XIII wieku. Pobudzają układ pokarmowy do pracy, zapobiegają stłuszczeniu i marskości wątroby, ponadto działają żółciopędnie, żółciotwórczo, przeciwzapalnie i rozkurczowo. Mniszek lekarski dzięki zawartości związków polifenowych wykazuje również właściwości antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne.⁵

Inne zioła wspomagające prawidłowe funkcjonowanie wątroby to kocanka, berberys, czarna rzepa, ostryż, dymica, hakorośl oraz wrotycz.⁶

Jakich ziół unikać przy problemach z wątrobą?

Choć zioła i suplementy diety na bazie ziół mają powszechna opinię produktów bezpiecznych i prozdrowotnych, niektóre z dostępnych ziół mogą spowodować uszkodzenia wątroby lub je pogłębić. Należy unikać m.in. świecy wróżki (Actaea racemosa, ang. Black Cohosh), która jest stosowana przez kobiety w celu zmniejszenia objawów menopauzy, żywokosta lekarskiego, ożanka oraz glistnika, którego spożycie może spowodować nawet zapalenie wątroby.⁷

Bibliografia:

1. Różański H., Fitoterapia chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego, http://espz.pl/materialy/hepar.pdf
2. Bober A., Fitoterapia stanów zapalnych wątroby,  https://www.naturoterapiawpraktyce.pl/artykul/fitoterapia-stanow-zapalnych-watroby
3. Nurzyńska-Wierdak, R., Sałata, A., & Stepaniuk, R. (2018). Prozdrowotne właściwości karczocha zwyczajnego (cynara scolymus l., Asteraceae). Kosmos, 67(4), 823-831., https://kosmos.ptpk.org/index.php/Kosmos/article/view/2423
4. Lis, B., & Grabek-Lejko, D. (2016). Mniszek lekarski (Taraxacum officinale)–potencjalne właściwości prozdrowotne. Nauka Przyroda Technologie, 10(3), 37.,   http://www.npt.up-poznan.net/pub/art_10_37.pdf
5. Habior, A. (2012). Zioła i suplementy diety a ryzyko uszkodzenia wątroby. Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy, 4(2), 59-68.,   https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/download/29259/24011