Ophiocordyceps sinnesis vs. Cordyceps militaris – znaczenie w diecie i profilaktyce chorób człowieka

Mykoterapia

Grzyby z gatunku Cordyceps (maczużnik) klasyfikowane do gromady Ascomycota (workowce) od bardzo dawna stosowane są w etnomedycynie azjatyckiej jako surowiec naturalny o działaniu adaptogennym, tonizującym, zmniejszającym zmęczenie – i co bardzo istotne – pobudzającym system immunologiczny organizmu człowieka. Do niedawna maczużnik chiński był, podobnie jak bojowy, zaliczany do gatunku Cordyceps. Obecnie wszystkie gatunki, które kontrolują układ nerwowy owadów, zamieniając je w „zombi”, klasyfikowane są jako Ophiocordyceps spp. Wśród licznych, określanych na ok. 500, gatunków Cordyceps, najwięcej badań naukowych dotyczy Ophiocordyceps sinensis.

Pierwszymi, którzy dostrzegli zdrowotne właściwości grzyba, byli himalajscy pasterze. Zaobserwowali oni, że ich trzoda po wypasaniu na łąkach w niego obfitujących, staje się i aktywna. Wzmianki o tym datuje się na ok. V w. n.e. Od tamtego czasu Cordyceps sinensis był w Chinach stosowany jako lek, a jego cena była kilkakrotnie wyższa, niż cena srebra. Mieszkańcy Chin, Tybetu, Nepalu oraz Indii od wieków spożywali Cordyceps spp. w celu adaptacji organizmu do trudnych warunków wysokogórskich, takich jak niska temperatura otoczenia, wysokie ciśnienie atmosferyczne, czy zmniejszona zawartość tlenu w środowisku. Tradycyjna medycyna chińska zaleca stosowanie O. sinensis w przypadku licznych chorób człowieka, takich jak: choroby nowotworowe, cukrzyca, choroby układu krążenia i układu oddechowego, zaburzenia funkcji wątroby i nerek, choroby zakaźne i pasożytnicze, a także dysfunkcje seksualne. 
Wyjątkowość Ophiocordyceps sinensis wynika z formy jego bytowania w środowisku naturalnym. Występuje on endemicznie powyżej 3000 m n.p.m. w Tybecie. O. sinensis jest pasożytem, atakującym larwy ćmy Thitarodes. Przebywają one ok. 15 cm pod ziemią, gdzie zostają „zainfekowane” przez grzyb. Późną jesienią zachodzi interakcja chemiczna między jego zarodnikami a oskórkiem larw ćmy. Dotąd nie wiadomo, w jaki sposób dochodzi do zakażenia larw. Zdrowe wylęgają się w normalnym trybie, natomiast zakażone pozostają pod ziemią, a wędrówkę w kierunku powierzchni, a właściwie światła, powoduje grzyb. Rdzenni mieszkańcy zbierają O. sinensis wraz z larwą w okresie od maja do czerwca, a następnie suszą, rozcierają na proszek i dodając wodę, spożywają je w postaci ciepłego napoju. Z uwagi na ograniczone zasoby O. sinensis oraz długi proces symbiozy grzyba z larwą (od jesieni do wiosny), pozyskiwanie tego gatunku ze środowiska naturalnego stało się niewystarczające do pokrycia wzrastającego zapotrzebowania na surowiec do produkcji suplementów diety, nutraceutyków oraz żywności funkcjonalnej, zwłaszcza w Azji, Stanach Zjednoczonych i Europie [1]. 
Endemiczne występowanie O. sinensis na płaskowyżu Himalajów, wyjątkowy sposób i biologia życia w ekosystemie jako entomopatogen larwy, długotrwały proces symbiozy z larwą i czasochłonne zbiory tego gatunku z naturalnego stanowiska, powodują jego bardzo wysokie ceny. Koszt owocników O. sinensis warunkuje trudność pozyskania ich w warunkach komercyjnych upraw. Spektakularny efekt działania poprawiającego ogólną kondycję organizmu wynika z zawartości substancji biologicznie aktywnych, w tym gatunku grzyba, ze szczególnym uwzględnieniem nukleozydów i polisacharydów. O. sinensis jako składnik żywności i leków jest znany od czasów historycznych, a przez to lepiej rozpoznawalny przez konsumentów. Trudność w pozyskiwaniu z upraw O. sinensis, rosnący popyt na ten gatunek oraz jego wysokie ceny podyktowane ograniczeniem naturalnych zasobów spowodowały poszukiwanie jego alternatywnych źródeł. Rozwiązaniem jest pokrewny gatunek: Cordyceps militaris (L.) Fr., który może być uprawiany oraz otrzymywany w warunkach in vitro. Co istotne, w przypadku mycelium C. sinensis pozyskiwanego w warunkach in vitro, stwierdzono, że nie syntetyz...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Naturoterapia w praktyce" w roku + wydania specjalne
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły i filmy
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI