Autor: Bożena Muszyńska

Wybrane grzyby jadalne, takie jak Pleurotus spp., są bogate w 5-HTP. Ponadto niektóre jadalne grzyby lecznicze wytwarzają związki, które, jak wykazano, wpływają na strategie radzenia sobie ze stresem u zwierząt laboratoryjnych, a także na mechanizmy neurobiologiczne, takie jak zapalenie, funkcja HPA i neurogeneza, które są potencjalnie związane z wpływem diety na organizm.

Grzyby z gatunku Cordyceps (maczużnik) klasyfikowane do gromady Ascomycota (workowce) od bardzo dawna stosowane są w etnomedycynie azjatyckiej jako surowiec naturalny o działaniu adaptogennym, tonizującym, zmniejszającym zmęczenie – i co bardzo istotne – pobudzającym system immunologiczny organizmu człowieka. Do niedawna maczużnik chiński był, podobnie jak bojowy, zaliczany do gatunku Cordyceps. Obecnie wszystkie gatunki, które kontrolują układ nerwowy owadów, zamieniając je w „zombi”, klasyfikowane są jako Ophiocordyceps spp. Wśród licznych, określanych na ok. 500, gatunków Cordyceps, najwięcej badań naukowych dotyczy Ophiocordyceps sinensis.

Trametes versicolor (L.) Loyd – wrośniak różnobarwny jest kosmopolitycznym grzybem nadrewnowym z rodziny Polyporaceae (żagwiowate). Jest gatunkiem saprotroficznym wywołującym na zaatakowanym drewnie tzw. zgniliznę białą, czyli chemiczny rozkład ścian komórkowych drewna, objawiający się postępującym rozpadem tkanek, zmianą właściwości drewna oraz jego barwy na białą.

Inonotus obliquus (Ach. ex Pers.) Piłat, to gatunek z rodziny Hymenochaetaceae, jest tradycyjnie znany pod nazwą: chaga, czyreń ogniowy, czernidło, czerniak brzozy, czarcie oko. Pasożytuje na drzewach, jako pokolenie bezpłciowe i rzadziej płciowe.

Grzyby zbierano i stosowano od pradawnych czasów, szczególnie w tradycyjnej medycynie wschodniej oraz jako element medycyny ludowej Zachodu. Według doniesień właściwości G. lucidum znano i stosowano już ponad 4000 lat temu. Uważano, że grzyb ten rośnie u wybrzeży Japonii w domu nieśmiertelnych. Ze względu na to, że dziko rosnąca lakownica lśniąca występuje bardzo rzadko, w latach przed wprowadzeniem jej do upraw, na owocniki i uzyskane z nich preparaty stać było tylko najbardziej zamożnych1.

Grzyby jadalne są wartościowym źródłem pożywienia oraz mają wiele walorów leczniczych oraz aktywności prozdrowotnych. Pieczarka dwuzarodnikowa stanowi źródło błonnika pokarmowego, będącego mieszaniną substancji o charakterze polisacharydowym i niepolisacharydowym, korzystnego dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.

Odrębną bardzo ważną grupę węglowodanów stanowią polisacharydy rozpuszczalne w wodzie, występujące w grzybach, wewnątrzkomórkowe, mające nie tylko wybitne właściwości prebiotyczne, ale też immunostymulujące. Soplówki wytwarzają różne rodzaje polisacharydów, które mogą być zarówno rozpuszczalne, jak i nierozpuszczalne w wodzie. Część z nich – homopolisacharydy – jest zbudowana tylko z reszt jednego rodzaju monosacharydów, podczas gdy niektóre z nich należą do heteropolisacharydów i są zbudowane z reszt różnych cukrów prostych i ich pochodnych.

Obecnie jest duże zainteresowanie żywnością funkcjonalną, która oprócz dostarczania podstawowych właściwości odżywczych ma pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Grzyby uznawane są za funkcjonalny składnik żywności, a ich naturalna zdolność do akumulacji różnych substancji pozwala na poprawę ich prozdrowotnych właściwości.