Podejmowanie właściwych wyborów żywieniowych – znaczenie smaku.

Część I

Otwarty dostęp Naturoterapia kliniczna

Wraz z postępem cywilizacyjno-społecznym warunki życia większości ludzi na świecie uległy znacznej poprawie. Jednak rozwój ten nie tylko daje korzyści, lecz sprzyja również wzrostowi częstości występowania przewlekłych chorób niezakaźnych, do których zaliczamy m.in. otyłość, choroby układu krążenia, cukrzycę typu 21. Do rozwoju tych chorób dochodzi, dlatego że dieta współczesnego człowieka charakteryzuje się nadmierną podażą żywności przetworzonej, a właściwie już ultraprzetworzonej, o dużej gęstości energetycznej i znacznej zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych, soli oraz cukru. Jednocześnie dieta współczesnego człowieka charakteryzuje się zbyt niską podażą produktów pełnoziarnistych, świeżych owoców i warzyw oraz orzechów i nasion.

Kolejnymi czynnikami sprzyjającymi upowszechnianiu się chorób dietozależnych są niska aktywność fizyczna, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, a także szybkie tempo życia i przewlekły stres2. Istotną rolę w prewencji tych chorób odgrywa zatem modyfikacja stylu życia, w tym sposobu żywienia związana z wyborem żywności właściwej dla zachowania zdrowia3. Jednak na nasze wybory żywieniowe wpływa wiele wzajemnie nakładających się czynników, tzw. determinantów wyborów żywności. Kluczową rolę odgrywa fizjologiczne uczucie głodu i sytości, jednak istotne są również czynniki związane z konsumentem, środowiskiem oraz samym produktem4, 5. Do determinantów środowiskowych należą czynniki fizyczne, takie jak położenie geograficzne, sezonowość czy status ekonomiczny, oraz czynniki społeczne, do których zaliczyć można poziom wykształcenia, religię, status społeczny czy marketing. Analizując wpływ determinantów osobniczych, powinniśmy uwzględnić wpływ czynników psychofizycznych, np. indywidualne preferencje, przyzwyczajenia oraz tradycje. Ostatnią grupę stanowią determinanty związane z konkretnym produktem6. Należy w tym przypadku uwzględnić jego właściwości fizykochemiczne, sensoryczne (smak, zapach, wygląd), funkcjonalne oraz wartość odżywczą5. Ponadto wyodrębnić można czynniki bezpośrednio warunkujące wybór określonego produktu, czyli jego wygląd, dostępność, umiejętność przygotowania, wpływ spożycia na zdrowie, w tym na kontrolę masy ciała, regulację emocji, znajomość marki i skład produktu oraz osobiste przekonania związane z pochodzeniem czy produkcją produktu (żywność genetycznie zmodyfikowana czy ekologiczna)4, 6. Zróżnicowanie powyższych determinantów wskazuje, iż określony sposób żywienia stanowi konsekwencje wyborów żywieniowych.
 

POLECAMY

Ryc. 1. Wpływ zmienności genetycznej na stan zdrowia18


Modele wyborów żywieniowych 

Badania nad uwarunkowaniami wyborów żywieniowych pozwoliły na opracowanie trzech aktualnie stosowanych modeli: rozwojowego, poznawczego oraz psychofizycznego. Model rozwojowy opiera się na założeniu relacji między kontaktem z danym produktem i jego akceptacją. Uwzględnia on także społeczne asocjacje czy uczenie się w procesie rozwoju percepcji7. Dodatkowo obserwacja zachowań innych oraz kojarzenie produktu z działaniami czy emocjami także odgrywają znaczącą rolę w tym modelu6. Wzrost ekspozycji na dany produkt będzie się zatem wiązał z wyższym prawdopodobieństwem jego akceptacji, a brak...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Naturoterapia w praktyce" w roku + wydania specjalne
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły i filmy
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI