Autor: Monika Beszterda

Naukowcy i ekolodzy już od prawie 20 lat badają negatywny wpływ mikroplastiku na zdrowie człowieka, chociaż większość dotychczasowych badań skupiała się na zagrożeniach związanych z ekosystemem morskim. Richard Thompson, ekolog morski z University of Plymouth w Wielkiej Brytanii, ukuł ten termin w 2004 r., aby zdefiniować cząstki plastiku o średnicy mniejszej niż 5 mm, tuż po tym, jak jego zespół znalazł je na brytyjskich plażach. Od tego czasu naukowcy znajdowali mikrodrobiny tworzyw sztucznych wszędzie, gdzie tylko szukali: w głębinach mórz i oceanów, w arktycznym śniegu i antarktycznym lodzie, w soli kuchennej, owocach morza i wodzie pitnej.

Bisfenol A – BPA, 2,2-bis (4-hydroksyfenylo)propan – to syntetyczny organiczny monomer, opracowany w latach 90. XIX w. jako analog estrogenu, wykazujący skuteczność w doświadczalnym stymulowaniu układu rozrodczego samic szczurów (Dodds, 1936). Związek ten powstaje w procesie reakcji fenolu z acetonem, w warunkach wysokiej temperatury, obniżonego pH oraz przy udziale katalizatorów. Ma charakterystyczny zapach fenolu i występuje pod postacią kryształków lub płatków.

Kawa to jeden z najpopularniejszych napojów spożywany na całym świecie w ilości ok. 1,6 mld filiżanek dziennie. Biorąc pod uwagę jej powszechne spożycie, chroniczna ekspozycja na kawę jest szeroko badana przez ostatnie dziesięciolecia. Co ciekawe, chociaż niektóre doniesienia ostrzegają przed nadmiernym spożyciem tego napoju, badania nad jej umiarkowanym przyjmowaniem wskazują głównie na prozdrowotne skutki i korelację ze zmniejszoną śmiertelnością. Przykładowo, istnieje wyraźny związek między korzyściami zdrowotnymi wynikającymi z umiarkowanego spożycia kawy, takimi jak mniejsza częstość występowania cukrzycy typu 2, choroby Parkinsona czy redukcja stanu zapalnego leżącego u podstaw astmy. Ponadto – jak wskazują najnowsze wyniki badań – istnieje mniejsze ryzyko spadku funkcji poznawczych u osób spożywających większe ilości kawy i/lub herbaty w porównaniu z grupą kontrolną.

Menopauza to termin pochodzenia greckiego, stąd: men – miesiąc oraz pausis – przerwa – oznacza ostatnie prawidłowe krwawienie miesiączkowe w życiu kobiety. Termin ten po raz pierwszy został użyty w literaturze naukowej w 1821 roku we wstępie do francuskiej publikacji Charles’a Pierre’a Loisa De Gardanne’a De la menopouse, ou de l’age critigue des femmes dla określenia „wieku krytycznego” w życiu kobiety. Menopauza, zwana także klimakterium lub zespołem klimakterycznym, jest naturalnym okresem w życiu kobiety, kiedy to trwale ustaje menstruacja. Objawy zwykle pojawiają się ok. 50.–51. roku życia, a przeciętny wiek menopauzy polskich kobiet kształtuje się między 46,6. a 55. rokiem życia.

W ostatnich latach coraz większą uwagę poświęca się związkom, które poza zdolnością do biokumulacji oraz wywoływaniem określonych efektów biologicznych, zdolne są do łączenia z receptorami hormonów steroidowych.