Dolegliwości układu oddechowego – ajurwedyjska koncepcja i leki z ziołowej apteki

Schorzenia układu oddechowego należą do jednych z najpoważniejszych wyzwań współczesnego świata. Od lat obserwuje się wzrost zachorowań na choroby zapalno-alergiczne oraz infekcyjne dróg oddechowych. Schorzenia te dotykają każdego człowieka w pewnym okresie życia. Niezależnie od tego, czy jest to kaszel związany z przeziębieniem, czy niewydolność oddechowa związana z alergiami i astmą, problemy z oddychaniem są źródłem dyskomfortu u chorych osób, które nie ustają w poszukiwaniach sposobów na poprawę jakości życia. Reklamowane leki obiecują szybkie wyzdrowienie i ulgę, jednak ich działanie często jest wybiórcze, nie zapobiega nawrotom, obarczone jest nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi, a w dłuższej perspektywie ich zażywanie osłabia organizm i naraża na występowanie częstszych infekcji.

Koncepcja ajurwedyjska – spoglądająca na człowieka całościowo – w trosce o zdrowie docieka do pierwszych, subtelnych symptomów rozpoczynającego się procesu chorobowego, co pozwala na skuteczniejszą profilaktykę. Leczenie w koncepcji holistycznej obejmuje także zauważenie wpływu na dane schorzenie sposobu odżywiania, oddychania, spania oraz stanu emocjonalnego oraz relacji z innymi. 

R e k l a m a

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY W UJĘCIU AJURWEDYJSKIM

Ajurweda podkreśla, jak kluczowe znaczenie ma życie w zgodzie z naturą. Jednym z podstawowych założeń Ajurwedy jest postrzeganie samego człowieka jako natury, co ma odzwierciedlenie w teorii pięciu żywiołów (elementów). Żywioły te to: przestrzeń, powietrze, ogień, woda i ziemia. Mają one tendencje do łączenia się w pary, czyli tzw. dosze: Vata (przestrzeń i powietrze), Pitta (ogień i woda), Kapha (woda i ziemia). Dosze są przejawem funkcjonowania tych pięciu elementów. Natomiast guny będące fizycznymi cechami i właściwościami dosz pozwalają nam scharakteryzować wszystkie procesy i zjawiska, jakie występują na świecie1.

Dosza Kapha
Jednymi z ważniejszych gun (cech) Kaphy są ciężkość przejawiająca się np. mocną budową ciała, chłód sprawiający, że skóra jest zimna, wilgotna, a metabolizm słaby, oraz oleistość nawilżająca stawy, ale też dodająca blasku cerze i włosom. Kapha odpowiada za zachowanie struktury, stabilizację, budowę, regenerację, nawilżenie, wytrzymałość, ale też za wewnętrzne zadowolenie, spokój, przywiązanie do ludzi i rzeczy. Siedliskiem Kaphy w organizmie człowieka jest układ oddechowy, zatem w kontekście profilaktyki i schorzeń tego układu tak ważne jest poznanie czynników, które ją destabilizują, oraz tych działań, które pomagają jej przywrócić stan równowagi. Jednym z objawów nierównowagi Kaphy jest nadmiar śluzu zapychającego nos, zatoki, oskrzela oraz toksyny, o których obecności świadczy m.in. warstwa grubego, białego nalotu na języku.
Do najważniejszych przyczyn, które destabilizują Kaphę, należą: nadmierne objadanie się (osoby z dużą ilością doszy Kapha uwielbiają jeść obfite, bogate posiłki), potrawy, które zawierają dużo białej mąki, cukru, mięsa oraz nabiału, a także spożywanie dużych posiłków w godzinach wieczornych, kiedy w dobowym rytmie dnia Kapha występuje (18–22), a więc naturalnie metabolizm spada, a rosną zdolności do nadbudowywania tkanek. Do wzrostu Kaphy przyczynia się w dużym stopniu brak ruchu, siedzący tryb życia, sztywność działań i myślenia oraz niezmienna i wieloletnia rutyna. Naturalnie Kapha dominuje we wczesnym dzieciństwie i wiosną, stąd wtedy ryzyko zachorowania na choroby związane z jej nadmiarem jest dużo wyższe.
Dosza Kapha gromadzi się głównie w płucach i żołądku, a więc w przypadku, gdy jest zwiększona i niezrównoważona, śluz z żołądka przedostaje się do płuc, skąd może przenieść się na inne części ciała i powodować wiele różnych schorzeń. Nierównowaga doszy Kapha powoduje najczęściej kaszel, infekcje dróg oddechowych, astmę, zapalenie płuc i inne problemy z układem oddechowym.
Znając właściwości danej doszy, można w bardzo logiczny sposób ją zbalansować zgodnie z ajurwedyjską zasadą wszelkich działań leczniczych, która mówi, że podobne wzmacnia podobne, a przeciwieństwa się wzajemnie znoszą. Przykładowo, jeśli za nadmiar wydzieliny w drogach oddechowych odpowiada Kapha, należy podjąć działania przeciwstawne do jej właściwości. Jednym z ważniejszych aspektów dotyczących zapobiegania i zwalczania dolegliwości układu oddechowego według Ajurwedy to odpowiedni sposób żywienia. Zmniejszeniu nadmiernie skumulowanej Kaphy sprzyja przede wszystkim ograniczenie węglowodanów i nabiału o cechach śluzotwórczych oraz wprowadzenie większej ilości zielonych warzyw (smak gorzki) oraz rozgrzewających przypraw, które pobudzą metabolizm. Smak ostry oczyszcza płuca, dlatego warto wzbogacić codzienny jadłospis o imbir, chrzan, pieprz, bazylię, majeranek, tymianek. Można też używać do potraw oleju gorczycowego – jest ostry i rozgrzewający, dlatego też pomaga zredukować nadmiar śluzu w płucach. Dla Kaphy szczególnie korzystne i lecznicze są oczyszczania oraz posty. Pacyfikowanie Kaphy to też zwiększona dawka ruchu, która ułatwi przepływ zastanej energii....