Fitoestrogeny w diecie kobiet w okresie menopauzalnym

Dietoterapia

Menopauza to dla kobiet okres występowania wielu utrudniających normalne funkcjonowanie objawów. Pojawia się u wszystkich, niezależnie od rasy czy czynników socjodemograficznych. Zmiany hormonalne oraz wiążące się z nimi zmiany w składzie ciała i zwiększenie ryzyka chorób metabolicznych skłaniają ku poszukiwaniu rozwiązań ograniczających niekorzystne powikłania. Jedną z możliwości o mniejszych skutkach ubocznych od hormonalnej terapii zastępczej okazują się być fitoestrogeny roślinne.

Menopauza to naturalny okres w życiu kobiety, rozpoczynający się około 50. roku życia, podczas którego, w wyniku zmian hormonalnych, następuje zanik miesiączki5,12. Hormonem odpowiedzialnym za wystąpienie tego etapu jest estrogen, którego stężenie w organizmie spada. Ze względu na ochronne działanie estrogenu, zmniejszenie jego ilości prowadzi do szeregu niekorzystnych zmian, takich jak m.in. uderzenia gorąca, depresja, lęk, zaburzenia snu, bóle głowy czy trudności z koncentracją oraz zwiększenia ryzyka chorób związanych z układem krążenia, kostnym czy moczowo-płciowym1, 2, 4, 12. Odpowiedzią medycyny na powstające objawy jest hormonalna terapia zastępcza, jednak związane z nią ryzyko udaru mózgu, raka piersi i choroby zakrzepowo-zatorowej skłoniło do poszukiwania innych metod leczenia3, 12, 13. Na podstawie wielu badań klinicznych wysnuto wnioski o pomocnych właściwościach fitoestrogenów roślinnych 1, 2, 12, 13.

POLECAMY

Charakterystyka fitoestrogenów

Fitoestrogeny są związkami pochodzenia roślinnego, zaliczanymi do grupy polifenoli. W organizmie człowieka charakteryzują się aktywnością estrogenową, wynikającą z konwersji dokonywanej przez bakterie jelitowe. Ich aktywność jest tysiąckrotnie niższa od aktywności 17β-estradiolu, czyli głównego hormonu żeńskiego, z którego obniżeniem jest związane pojawienie się etapu menopauzy i towarzyszących mu objawów2, 4.
Biorąc pod uwagę budowę chemiczną, grupa ta nie jest jednorodna. Wyróżnić można związki flawonoidowe i nieflawonoidowe. W pierwszej grupie znajdują się izoflawony wraz z najbardziej znaną daidzeiną, flawonoidy prenylowe oraz kumestany, a w drugiej lignany i stilbeny. Mimo różnorodności strukturalnej obie grupy związków mają podobne działanie fizjologiczne4, 13, 14.

Występowanie fitoestrogenów

Umiejscowienie fitoestrogenów w roślinach nie jest stałe. Związki te znajdują się zarówno w nasionach, jak i łodygach, korzeniach czy kwiatach. Zawartość uzależniona jest nie tylko od gatunku, ale także od miejsca uprawy, warunków klimatycznych i stopnia dojrzałości. Również sposób przechowywania, obróbki i stopień przetworzenia może mieć wpływ na ewentualne różnice wewnątrzgatunkowe5.
Związki nieflawonoidowe, czyli lignany występują w największym stężeniu w siemieniu lnianym, natomiast w izoflawony, czyli związki flawonoidowe są bogatsze nasiona roślin strączkowych. W tabeli 1 przedstawiono zawartość izoflawonów i lignanów w poszczególnych źródłach5.

Metabolizm fitoestrogenów

Metabolizm fitoestrogenów nie jest procesem w pełni poznanym, jednak wiadomo, że istotną rolę odgrywa już kwas solny w żołądku, za sprawą którego trafiające w formie glikozydów izoflawony i lignany są 
hydrolizowane do aglikonów. Proces ten odbywa się za sprawą beta-glukozydaz produkowanych przez bakterie jelitowe. Metabolity...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Naturoterapia w praktyce" w roku + wydania specjalne
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły i filmy
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI