Profilaktyka osteoporozy u kobiet w okresie menopauzalnym stosujących dietę wegetariańską i wegańską

R e k l a m a

Słowo „osteoporoza” wywodzi się z języka greckiego osteon – kość i języka łacińskiego porus – dziura, ubytek3. Według definicji osteoporoza to choroba szkieletu charakteryzująca się zwiększonym ryzykiem złamań kości w następstwie zmniejszenia ich odporności mechanicznej. Odporność ta jest uwarunkowana gęstością mineralną oraz jakością tkanki kostnej^{4, 5}. Rycina 1 przedstawia porównanie wyglądu struktury kości osoby zdrowej i pacjenta ze zdiagnozowaną osteoporozą.

Osteoporoza pierwotna i wtórna

Ze względu na etiologię wyróżnia się dwa typy osteoporozy – pierwotną i wtórną. Pierwszy z nich stanowi 70% przypadków. Wśród podtypów osteoporozy pierwotnej występują:

• osteoporoza idiopatyczna, tzw. młodzieńcza o nieznanej etiologii, charakteryzująca się zaburzeniami wzrastania szkieletu w odniesieniu do norm wiekowych;
• osteoporoza inwolucyjna, której istotą są zaburzenia metabolizmu układu kostnego. Konsekwencją tego jest przyspieszone występowanie fizjologicznej osteopenii, czyli obniżenia gęstości mineralnej kości.

Osteoporoza wtórna występuje znacznie rzadziej – stanowi ona ok. 30% wszystkich przypadków. Jest wynikiem negatywnego wpływu znanego czynnika i może dotyczyć osób w każdym wieku. Do przyczyn osteoporozy wtórnej należą m.in. zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, cukrzyca), choroby układu pokarmowego przebiegające z zaburzeniami wchłaniania oraz przewlekłe zapalne choroby reumatyczne. Osteoporoza wtórna może być także efektem przyjmowania niektórych leków. W tym przypadku szczególne znaczenie mają glikokortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe i heparyna^{1, 4–6}.

Objawy osteoporozy
W początkowej fazie choroby nie występują żadne zauważalne objawy. Wraz z rozwojem schorzenia i znacznym ubytkiem masy kostnej pojawiają się:

• silny ból kości, nasilający się szczególnie podczas chodzenia, siedzenia lub stania,
• zmiana sylwetki, deformacja klatki piersiowej, zwana garbem lub garbem wdowim (ryc. 2),
• stopniowe zmniejszanie wzrostu,
• spadek wydolności oddechowej przez zmniejszenie objętości klatki piersiowej,
• złamania kości długich – najczęściej promieniowej i udowej^{4, 6}.
   

Wystąpienie zespołów bólowych kręgosłupa, stopniowe obniżenie wzrostu oraz charakterystyczne garbienie się wynika najczęściej z przebiegających w sposób niezauważalny złamań kręgó...