Teoria poliwagalna w praktyce

Postępowanie w jednostkach chorobowych

Autonomiczny układ nerwowy (AUN) jest częścią układu nerwowego człowieka, która monitoruje i reguluje działanie narządów wewnętrznych, m.in. serca, płuc, wątroby, nerek, żołądka, jelit. Zaburzenia powstałe w którymkolwiek z tych narządów mogą wynikać z dysfunkcji AUN. Układ ten pomaga w zdolnościach adaptacyjnych człowieka, biorąc pod uwagę interakcję między zachowaniem i fizjologią. Przeczytaj, o czym mówi teoria poliwagalna.

Zgodnie z klasycznym, neurologicznym podejściem AUN reguluje różne instynktowne, „automatyczne” funkcje, takie jak: trawienie, oddychanie, popęd płciowy, reprodukcja i inne, oraz podzielony jest na dwie części: układ współczulny i przywspółczulny. Układ współczulny spełnia funkcje aktywizujące i kataboliczne (wykorzystanie energii), zwiększa pobudzenie (układ aktywacji ciała), zapoczątkowuje odpowiedź na niebezpieczeństwo (uwaga i skupienie), przygotowuje ciało do reakcji „unikania” – walka lub ucieczka, za pośrednictwem adrenaliny (epinefryny) i noradrenaliny (norepirefryny). Powoduje wszystkie fizjologiczne reakcje z tym związane: wzrost akcji serca, tętna i skurczu, rozszerzenie źrenic, rozszerzenie oskrzeli, rozszerzenie naczyń krwionośnych mięśniowych, a zwężenie naczyń układu pokarmowego, zahamowanie perystaltyki. Na poziomie emocjonalnym (limbicznym) aktywizacja układu współczulnego związana jest ze strachem, przerażeniem (ucieczka) lub złością (atak). Układ przywspółczulny to głównie funkcje anaboliczne – oszczędzające i regeneracyjne. Obniża pobudzenie, spowalnia pracę serca, umożliwia odpoczynek i trawienie. Powoduje zwężenie źrenic, wydzielanie śliny, hamowanie czynności serca (zmniejszanie siły skurczu), zwężenie oskrzeli, rozszerzenie naczyń krwionośnych wywołujących spadek ciśnienia tętniczego krwi, nasilanie skurczów przewodu pokarmowego, kurczenie pęcherza moczowego, wzrost wydzielania insuliny. Główne drogi nerwowe tego układu to drogi nerwu błędnego (nerw Vagus). W teorii poliwagalnej określa się, że w określonych sytuacjach szlaki wagalne, które w normalnych sytuacjach wspierają zdrowie i homeostazę, mogą generować reakcje obronne i hamować funkcje związane ze zdrowiem. Stephen Porges zaproponował trójdzielny model tzw. poliwagalny, czyli podział na dwie części układu wagalnego (nerwu błędnego) i układu współczulnego.

POLECAMY

Według teorii poliwagalnej działanie autonomicznego układu nerwowego można podzielić na część współczulną (walcz i uciekaj), część grzbietową nerwu błędnego (zwolnienie, apatia, zachowanie depresyjne) oraz część brzuszną układu nerwowego (pozytywny stan odprężenia i zaangażowania społecznego). Te trzy części regulują działanie organizmu i pomagają w utrzymaniu homeostazy.


Nerw błędny to nerw czaszkowy, łączący obszary pnia mózgu z kilkoma narządami wewnętrznymi, reguluje większość funkcji organizmu koniecznych do zachowania zdrowia fizycznego i emocjonalnego. 

Nerw błędny – X nerw czaszkowy
   - Rozpoczyna się w pniu mózgu.
   - Reprezentuje 80% całego układu przywspółczulnego.
   - Składa się z różnych odgałęzień i połączeń, które używają różnych transmiterów (acetylocholina, oksytocyna, serotonina). 
   - Działa jako szósty zmysł – nasz wewnętrzny p...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Naturoterapia w praktyce" w roku + wydania specjalne
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Dodatkowe artykuły i filmy
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI