Właściwości lecznicze nawłoci

Okres kwitnienia nawłoci rzeczywiście może zwiastować nadchodzącą jesień, jest on jednak nieco zróżnicowany w zależności od gatunku tej rośliny. W Polsce jest ich kilka, trzy spośród nich mają charakter inwazyjny. Naszym rodzimym gatunkiem jest nawłoć pospolita (Solidago virgaurea L.), określana dawniej jako „złota rózga” (łac. nazwa virga aurea oznacza właśnie złotą rózgę). Ten gatunek nawłoci jest aktualnie wypierany przez jej formy inwazyjne, które mają szybszy wzrost oraz są bardziej tolerancyjne dla warunków siedliskowych.

R e k l a m a

Nawłoć pospolita kwitnie od lipca do października i jest rośliną wskaźnikową starych lasów¹. Do wspomnianych wyżej gatunków inwazyjnych należą nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis L.), nawłoć późna (inaczej olbrzymia, Solidago gigantea Aiton) oraz nawłoć wąskolistna (Solidago graminifolia L.). Nawłoć późna oraz kanadyjska to jedne z najbardziej inwazyjnych roślin spotykanych w Polsce, kwitną od sierpnia do października i to właśnie do nich najprawdopodobniej odnosi się termin „mimoza”². Nie są to nasze rodzime gatunki, oba pochodzą z Ameryki Północnej¹. W polskich górach występuje jeszcze nawłoć alpejska Solidago alpestris Waldst. & Kit., która dawniej była traktowana jako podgatunek nawłoci pospolitej.
Wszystkie wymienione wyżej gatunki nawłoci mają charakter leczniczy i cechują się zbliżonymi właściwościami fitofarmakologicznymi. Surowcem jest ziele, a dokładniej górne części pędu nawłoci, co powoduje, że w masie surowca przeważa kwiatostan. Im więcej w surowcu znajduje się liści oraz kwiatów, tym jest on bardziej wartościowy leczniczo. Łodygi nie zawierają substancji czynnych, dlatego jeśli dominują w suszu, będą istotnie pogarszały jego wartość farmakognostyczną³. W Polsce i całej Europie zbiera się dwa surowce: ziele nawłoci pospolitej (Solidaginis virgaureae herba) oraz ziele nawłoci (Solidago herba), czyli mieszaninę części nadziemnych z różnych gatunków (dominuje nawłoć kanadyjska i późna). Ziele nawłoci jest surowcem powszechniejszym, ale o niższej wartości⁴. 

Skład fitochemiczny 

Flawonoidy
Ziele i kwiat nawłoci to surowce saponinowo-flawonoidowe, występują w nich także kwasy fenolowe oraz olejek eteryczny. Ponadto obecne są tutaj seskwiterpeny, diterpeny, garbniki katechinowe, poliacetyleny oraz polisacha...