Doksylamina w leczeniu bezsenności – lek znany, ale czy na pewno prawidłowo stosowany?

Z uwagi na profil farmakodynamiczny, w szczególności działanie antagonistyczne w stosunku do receptorów H1, jest to prawda. Jednak z uwagi na niewybiórczość efektu farmakologicznego lek ten niesie ze sobą wielowątkowe ryzyko, o którym już się nie informuje. Jest to jednak bardzo ważne, aby leku nie stosowały populacje o szczególnym zagrożeniu wystąpienia u nich tych właśnie działań niepożądanych [1–5]. 
Doksylamina jest lekiem wykazującym antagonizm w stosunku do ośrodkowych receptorów H1 i dodatkowo działanie antycholinergiczne, wynikające z antagonizmu głównie w stosunku do receptorów M1 oraz M5. Lek ulega metabolizmowi wątrobowemu przy udziale trzech izoenzymów cytochromu P450 – CYP2D6, CYP1A2, CYP2C9 – do trzech metabolitów. Głównymi szlakami metabolizmu są N-demetylacja, N-utlenianie, hydroksylacja, N-acetylowanie, N-dealkilacja oraz rozpad wiązania eterowego. Okres półtrwania leku wynosi 10–13 godz.
u zdrowych, młodych, dorosłych osób, natomiast u osób w podeszłym wieku, a także u pacjentów z otyłością do 12–16 godz., co czyni stosowanie tego leku nieracjonalnym w tych populacjach pacjentów z uwagi na opisane czasy wynikające wprost z profilu farmakokinetycznego w specyficznych populacjach pacjentów. Niestety, w tych właśnie populacjach mamy do czynienia z zaburzeniami snu i poszukiwaniem najbardziej optymalnych rozwiązań opartych na farmakoterapii. 
Doksylamina jest wydalana głównie z moczem w postaci niezmienionej – 60% oraz w postaci metabolitów – nordoksylaminy i dinordoksylaminy [5–8]. Eliminacja leku odbywa się w 60% drogą nerkową i w 40% przez przewód pokarmowy. Okres półtrwania leku wynosi ok. 10 godz., co powoduje, że czas ten jest nadmiarowy w stosunku do czasu trwania snu, a – co więcej – u pacjentów w podeszłym wieku oraz u otyłych dochodzi do wydłużenia okresu półtrwania leku do 15 godzin, co eliminuje stosowanie doksylaminy jako leku używanego w zaburzeniac...