Jakie warzywa i owoce warto jeść zimą?

Sprawdź również książkę Patrz, czuj, kosztuj autorstwa zwyciężczyni dwunastej edycji MasterChefa Joanny Szymanowskiej!

Jesień i zima to czas szczególny, podczas którego zwiększa się zapotrzebowanie na bardziej kaloryczne posiłki. Dzięki nim organizm wytwarza energię potrzebną do utrzymania odpowiedniej temperatury ciała. W organizmach ludzkich głównym zadaniem układu termoregulacyjnego jest utrzymywanie względnie stałej temperatury ciała. Układ ten dzięki zwiększaniu wytwarzania ciepła lub jego czynnemu rozpraszaniu utrzymuje stałą ciepłotę niezależnie od otoczenia. 
W tym okresie więcej czasu spędza się w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie suche powietrze może przyczynić się do rozwoju różnego rodzaju infekcji i przeziębień. Warto więc wspomagać odporność organizmu, nie tylko poprzez zażywanie odpowiednich suplementów, ale także spożywanie oraz dobór odpowiednich produktów bogatych w składniki mineralne, witaminy oraz naturalnie występujące w roślinach związki polifenolowe. Dieta w tym okresie powinna posiadać właściwości rozgrzewające, a jednocześnie nie powodować przyrostu tkanki tłuszczowej oraz dostarczać organizmowi odpowiedniej ilość składników odżywczych. Warto więc sięgać po sezonowe, świeże produkty, które dostępne są zazwyczaj tylko w określonym czasie.

Temperatura posiłków

Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia optymalna temperatura dla posiłku ciepłego to 75°C, natomiast dla zup 63°C. Wyższe temperatury mogą działać niekorzystnie zarówno na układ pokarmowy, jak i na uzębienie, a także mogą powodować straty w wartościach odżywczych posiłków1. Spożywanie ciepłych produktów wpływa także na zwiększenie odczucia sytości, a obróbka termiczna podnosi walory smakowe i zapachowe dań, dzięki czemu stają się one smaczniejsze i chętniej jedzone. Jeśli jednak w danym momencie nie ma możliwości spożycia ciepłego posiłku, warto sięgnąć po ciepły napój, taki jak np. herbata z dodatkami rozgrzewających przypraw (goździki, imbir, cynamon, miód, sok z malin) lub wszelkiego rodzaju napary. Większość surowych warzywa i owoców ma właściwości wychładzające, jednak poprzez poddanie ich obróbce termicznej, np. pieczeniu, grillowaniu czy gotowaniu, można uzyskać zdrowy, wyrazisty w smaku dodatek do dania głównego lub skomponować z nich osobny posiłek, m.in. sałatkę z pieczonych warzyw.

Produkty rozgrzewające

Zbilansowania dieta powinna obfitować przede wszystkim w sezonowe warzywa i owoce. To właśnie one znajdują się u podstawy najnowszej piramidy żywienia opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia. Aktualnie rekomenduje się spożycie 4–5 posiłków w regularnych odstępach czasu, z czego połowę z nich powinny stanowić warzywa i owoce. Istotne są także proporcje, gdzie ¾ porcji to warzywa, a pozostała ¼ – owoce.
Spożywanie warzyw, szczególnie korzeniowych, wymaga wysokich nakładów energii do ich strawienia, co podnosi tempe...