Naturalne środki słodzące a ich wpływ na zdrowie i możliwość ograniczenia cukru we krwi – dopuszczalność spożycia w Polsce i Unii Europejskiej

Analiza spożycia wskazuje na rosnący udział cukru w diecie. Jego przeciętne, roczne spożycie przez mieszkańca Polski wzrosło z 38,4 kg w 2008 r. do 47 kg w roku 20181. Raportowany wzrost spożycia cukrów także na świecie pozostaje w bezpośrednim związku z epidemią otyłości, niższym stężeniem cholesterolu frakcji HDL i wyższym trójglicerydów2–6. Ograniczenie cukru w diecie zaleca Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Według WHO walka z jego nadkonsumpcją jest uzasadniona w celu zapobiegania chorobom cywilizacyjnym, takim jak cukrzyca, choroby układu krążenia i nowotwory. Zgodnie z rekomendacjami WHO z 2015 r. cukry proste powinny stanowić poniżej 10% energii dostarczanej dziennie organizmowi z dietą, a najkorzystniej byłoby ograniczyć je do 5%7. Rekomendacje te zawierają także najnowsze polskie normy żywienia8. Dane wskazują, że Polacy, w tym również dzieci, spożywają minimum 2 razy więcej cukru niż zaleca WHO. Szczególnie niebezpieczne jest rosnące spożycie w diecie tzw. cukrów dodanych, przetworzonych w formie produktów spożywczych (np. napoje, słodkie przekąski), które wzrosło z 21 do 33 kg rocznie, podczas gdy spożycie cukru nieprzetworzonego nabywanego bezpośrednio przez gospodarstwa domowe spadło z 17 do 11 kg1. Sugeruje to, że przyczyną opisanych zmian  w strukturze spożycia może być niska świadomość społeczeństwa na temat źródeł i zawartości cukrów prostych w zwyczajowej diecie. 
Jednocześnie obserwuje się wzrost zainteresowania konsumentów poprawą jakości zdrowotnej diety, a jednym z kierunków jej modyfikacji jest ograniczenie podaży cukrów prostych i obniżenie wartości energetycznej. Coraz większą popularnością cieszą się produkty o obniżonej wartości energetycznej, z których eliminuje się dodatek sacharozy. Naturalne substancje słodzące obecne na rynku wydają się spełniać te wymagania, gdyż są to związki, które wyodrębniono z surowców roślinnych, np. owoców, korzeni, liści i są składnikami żywności. Na popularności zyskały więc zamienniki cukru i rozmaite substancje słodzące. Wiele organizacji i towarzystw rekomenduje ich stosowanie w diecie. Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością (PTBO) i Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) określiły substancje słodzące jako bezpieczne9. Na rynku pojawiło się też wiele nowych substancji słodzących, których walory są podkreślane i wykorzystywane w rozmaitych sytuacjach zdrowotnych. Niektóre z nich, jako substancje dodawane do żywności, w tym substancje słodzące, przed ich dopuszczeniem do stosowania zostały poddane ocenie pod względem bezpieczeństwa przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności EFSA (The European Food Safety Authority). EFSA ustalił dawki akceptowanego dziennego pobrania ADI (Acceptabe Daily Intake) wyra...