Rola probiotyków w prewencji chorób jamy ustnej

Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które przyjmowane w odpowiednich ilościach, wywołują korzystne efekty zdrowotne dla organizmu2. O takim działaniu może decydować ich zdolność do produkcji związków przeciwbakteryjnych, przeciwdziałania adhezji patogenów, modulacji funkcji immunologicznych. Przykładem może być badanie Fooks L. et al., w którym zaobserwowano hamowanie wzrostu niektórych patogenów jelitowych w obecności bakterii probiotycznych (Lactobacillus Plantarum, Bifidobactreium bifidus)3. Podobne działanie mogą wykazywać w obrębie jamy ustnej. Liczne doniesienia dają nadzieję na skuteczne wykorzystanie probiotyków w przeciwdziałaniu i wspomaganiu leczenia próchnicy, paradontozy i halitozy.
 

R e k l a m a

Probiotyki w prewencji próchnicy u dzieci

Próchnica zębów to jedno z najczęściej występujących schorzeń na świecie4. Jej patogeneza jest złożona. To wypadkowa aktywności bakterii produkujących kwasy, diety bogatej w węglowodany proste, odpowiedzi immunologicznej4. Jej istotą jest demineralizacja i proteolityczny rozpad tkanek zęba5. W środowisku kwaśnym powstałym na skutek fermentacji cukrów przez bakterie próchnicotwórcze następuje rozpuszczenie szkliwa i uwolnienie jonów wapniowych i fosforanowych5. Za główny patogen uważane są paciorkowce – Streptococcus mutans (SM), co potwierdzają badania podsumowane w przeglądzie systematycznym Tanzer et al.6.
Do kolonizacji tą bakterią dochodzi już na wczesnym etapie życia, głównie poprzez kontakt z matką6. Istnieją doniesienia o korzystnym wpływie bakterioterapii z użyciem probiotyków w postaci zmniejszenia liczebności SM w jamie ustnej, co potencjalnie wiąże się z obniżeniem ryzyka wystąpienia próchnicy. Badania z randomizacją (RCT) potwierdzają efekt suplementacji różnych rodzajów, gatunków i szczepów bakteryjnych w populacji dzieci. Campus et al.7 wykazali, że przyjmowanie Lactobacillus brevis CD2 w postaci pastylek do ssania (2 000 000 000 kolonii bakterii na tabletkę) przez dzieci w wieku 6–8 lat z wysokim ryzykiem zmian próchniczych przez 6 tygodni wiązało się ze spadkiem liczebności SM w ślinie oraz poziomu kwasowości płytki nazębnej. Niestety działanie to nie utrzymało się po zaprzestaniu suplementacji. Może to wynikać z tego, że dla utrzymania korzystnego działania przyjmowanie probiotyków powinno być kontynuowane, a szanse na trwałą kolonizację bakteriami probiotycznymi środowiska jamy ustnej są niskie.
Drażetki do ssania to nie jedyny nośnik probiotyków stosowany w badaniach. Wykorzystywano również: lody8, jogurty9, mleko10–14, proszki15. W przypadku mleka wzbogacanego Lactobacillus rhamnosus efekty były obserwowane przy dłuższym przyjmowaniu (7 oraz 21 miesięcy)13, 12. U dzieci w wieku 1–6 lat przyjmowanie L. rhamnosus GG 5 dni w tygodniu pr...