Różnicowanie i leczenie zaparć według medycyny chińskiej

Zaburzenia wypróżniania są coraz powszechniejszym problemem i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia. Znaczenie stanu jelit dla dobrostanu ciała i ducha podkreślali już starożytni medycy, którzy „utrzymanie w czystości żołądka i jelit” uważali za warunek zdrowego życia i długowieczności. Od dawna znany jest też negatywny wpływ zaburzeń układu pokarmowego na emocje i psychikę, na przykład w medycynie chińskiej tzw. patologiczne gorąco w obiegu Żołądka i Jelit uważa się za jedną z możliwych przyczyn stanów maniakalnych. Wpływ układu pokarmowego na samopoczucie potwierdzają również najnowsze badania naukowe; wiadomo na przykład, że rozregulowanie flory jelitowej może prowadzić do stanów depresyjnych, zakłócenia funkcji poznawczych i zaburzenia zachowań.

Naturalne remedia w leczeniu zaparć

W leczeniu zaparć można sięgnąć po rozliczne naturalne środki – leki ziołowe i produkty spożywcze, które regulują pracę jelita grubego w skuteczny i bezpieczny sposób. Nieporozumieniem jest jednak przekonanie, jakoby stosowanie środków naturalnych z definicji miało być lepsze i bezpieczniejsze niż stosowanie środków alopatycznych. Niewłaściwie zastosowane zioła mogą być przecież równie groźne co trucizna, a nieprawidłowe użycie leków przeczyszczających – również „naturalnych”, czyli ziołowych – może doprowadzić do poważnego osłabienia organizmu. W literaturze można nawet znaleźć – warto to wspomnieć ku przestrodze – przykłady zgonów wywołanych kilkukrotnym przeczyszczaniem u osób skrajnie wyczerpanych. Sięgnięcie po leki ziołowe zamiast syntetycznych nie jest gwarancją prawidłowego i bezpiecznego leczenia.

Dlaczego konsekwencje niewłaściwego leczenia zaparć – nawet naturalnymi, wydawałoby się, łagodnymi środkami – mogą być aż tak groźne? Każdy rodzaj zaparcia wymaga odpowiedniej strategii leczenia, a warunkami prawidłowego użycia remediów na zaparcia są znajomość fizjologii i patologii jelita grubego oraz umiejętność rozpoznania charakteru zaburzenia. Zaparcie jest objawem zakłócenia równowagi w organizmie i może mieć różne podłoże, dlatego prawidłowe leczenie wymaga przede wszystkim przeprowadzenia różnicowania i ustalenia prawidłowej diagnozy, w oparciu o którą zostanie dobrana strategia leczenia. Innymi słowy, jak głosi chiński aforyzm medyczny: „jedna choroba – wiele objawów; jeden objaw – wiele chorób”. Druga część tej sentencji oznacza, że zaparcie, podobnie jak wszelkie inne objawy, może mieć różne podłoże i w związku z tym u różnych osób wymaga różnych terapii. Nie sądźmy więc, że tymczasowe usunięcie objawu jest równoznaczne z leczeniem przyczyny choroby: doraźne usunięcie zaparcia lekami przeczyszczającymi zwykle nie przynosi trwałego rozwiązania problemu.

Celem leczenia jest wyregulowanie organizmu jako całości, a leczenie polega na przywróceniu równowagi organizmu poprzez usunięcie przyczyny choroby, a nie poprzez tłumienie jej objawów. Niestety, błędne dobranie strategii terapeutycznej prowadzi do nasilenia choroby: jeśli w chorobie z gorąca ogrzewamy, w chorobie z zimna ochładzamy, w chorobie z suchości osuszamy, a w chorobie z wilgoci nawilżamy – nastąpi zaostrzenie objawów i pogorszenia stanu zdrowia.

Aby diagnoza i strategia leczenia były prawidłowe, konieczne jest przeprowadzenie różnicowania. Precyzyjne różnicowanie zaparć wypracowano w medycynie chińskiej już wiele wieków temu. Typologia ta jest nadal aktualna, więc warto skorzystać z dorobku tego starożytnego systemu medycznego w celu skutecznego i bezpiecznego leczenia zaparć.

Prawidłowe wypróżnianie

Zanim jednak przyjrzymy się różnicowaniu i leczeniu zaparć naturalnymi środkami, zastanówmy się, czym cechuje się prawidłowe, fizjologiczne wypróżnianie. Otóż wypróżnianie można ocenić, odwołując się do kryterium:

• regularności, częstotliwości i pory wypróżniania,
• konsystencji stolca,
• stopnia opróżnienia jelit.

Po pierwsze, prawidłowe wypróżnienie to wypróżnienie regularne, codzienne, poranne. Regularn...