Uncaria tomentosa jest lianą z rodziny Rubiaceae (Marzanowate). Znana jest nie tylko pod oficjalną nazwą gatunkową. W dżunglach Ameryki Południowej i Środkowej określana jest jako Vilcacora, una de gato, samento lub garabato amarillo, w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i w Europie Zachodniej znana jest jako cat’s claw, cat’s crew, hawk’s claw lub saventaro, w Austrii i Niemczech jako Katzenkralle, natomiast polska nazwa to czepota puszysta. Większość tych nazw związana jest z charakterystycznymi dla tej rośliny kolcami, które przypominają pazury kota1.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jakie właściwości posiada Vilcacora?
- Jakie efekty w stosowaniu Vilcacory wykazują wyniki badań?
Uncaria tomentosa jest pokaźnych rozmiarów zdrewniałym, jasnobrązowym pnączem osiągającym długość nawet do 30 metrów, o charakterystycznie lekko wygiętych kolcach, umiejscowionych u nasady ogonków liściowych. Jej naturalnym miejscem występowania są lasy tropikalne Ameryki Południowej i Środkowej (Peru, Kolumbia, Ekwador, Gujana, Wenezuela, Trinidad, Surinam, Gwatemala, Kostaryka, Panama). Występuje na zboczach gór, przeważnie na wysokości od 200 do 900 m n.p.m. w lasach tropikalnych Amazonii, gdzie zwykle oplata inne rośliny mocną, twardą łodygą2.
Substancje aktywne
Najważniejszą grupą substancji biologicznie aktywnych wchodzących w skład Vilcacory są liczne alkaloidy. Dzielą się one na indolowe i oksoindolowe, jak również na tetracykliczne i pentacykliczne. Bardzo ważną cechą Vilcacory i innych roślin z rodzaju Uncaria jest duża różnica zawartości odpowiednich alkaloidów w różnych częściach rośliny – najwięcej jest ich w korzeniach i korze. Zawartość poszczególnych grup alkaloidów, jak i innych aktywnych substancji zależy od wielu czynników jak: pory roku i położenia geograficznego, a także miejsca wzrostu rośliny – m.in. z tego powodu trzeba zbierać Vilcacorę w odpowiednim czasie i miejscu.
POLECAMY
Właściwości terapeutyczne
Zgodnie z wynikami wielu badań, jedna z najważniejszych europejskich farmakopei – Hagers Handbuch der Pharmazeutischen Praxis (Sturm i wsp., 1995), wymienia następujące właściwości preparatów z Uncaria tomentosa: cytostatyczne, stymulujące fagocytozę, antymutagenne, regulujące aktywność ośrodkowego układu nerwowego, przeciwzapalne, immunomodulujące, immunostymulujące, indukujące apoptozę komórek nowotworowych, antykoncepcyjne, antyoksydacyjne, przeciwwirusowe, przeciwobrzękowe i wiele innych.
W badaniu przeprowadzonym w Szpitalu Uniwersyteckim Santa Maria stwierdzono, że Uncaria tomentosa redukuje neutropenię wywołaną chemioterapią. W badaniu uczestniczyło 40 kobiet, a dawka zastosowanej Vilcacory to 250–300 mg ekstraktu. Badanie to pokazuje że zastosowanie Vilcacory do chemioterapii pooperacyjnej może przyczynić się do jej zgodnego z terminem zastosowania3. W badaniach in vitro zaobserwowano antyproliferacyjny wpływ ekstraktów na wiele nowotworowych linii komórkowych m.in. raka piersi MCF7, glejaka, neuroblastomę, białaczkę i chłoniaki4, 5, 6. Wodny ekstrakt z Uncaria tomentosa zawiera dużą koncentrację kwasu chininowego, co ma związek z immunomodulujacym działaniem poprzez na produkcje mn. TNF-α (Tumor Necrosis Factor – Czynnik Martwicy Nowotworów)7.
W badaniu klinicznym przeprowadzonym przez M. Sandovala i wsp. zastosowanie samego ekstraktu z Uncaria tomentosa w 20 mg/dz. przez okres od 2 do 5 miesięcy u pacjentów z HIV spowodowało zwiększenie całkowitej ilości limfocytów w surowicy krwi bez wpływu na stosunek limfocytów CD4+ do CD8+8. W badaniu u zdrowych osób, które przyjmowały wodny ekstrakt z Uncaria w dawce
350 mg, przez 8 tygodni, stwierdzono lekocytozę z tendencją do większej proliferacji limfocytów9.
W badaniu u zdrowych osób, które przyjmowały wodny ekstrakt z Uncaria w dawce 350 mg, przez 8 tygodni, stwierdzono lekocytozę z tendencją do większej proliferacji limfocytów9.
Kolejnym obszarem objętym badaniami jest przeciwzapalne działanie Uncaria tomentosa. Przeciwzapalne działanie ma związek z hamowaniem głównie z hamowaniem działania TNF- α i w mniejszym stopniu z produkcją PGE-210.
W badaniach przeprowadzonych przez M. Kitajime i wsp. porównano przeciwzapalne działanie wodno-alkoholowego ekstraktu Uncaria tomentosa z wyciągiem wodnym. Badanie przeprowadzono na myszach. Wyniki wykazały znacznie silniejsze działanie przeciwzapalne ekstraktu wodno-alkoholowego w porównaniu z ekstarktem wodnym. Obydwa ekstrakty wykazały mierny inibitujący wpływ na aktywność COX-1 i COX-2 (COX – cyklooksygenazy). Autorzy przypuszczają również, że działanie przeciwzapalne obu preparatów ma również punkt uchwytu związany blokowaniem wiązania NF-kappa B do DNA11. Grupa autorów z Uniwersytetu w Insbrucku oceniła między innymi przeciwzapalne działanie Vilcacory w RZS (Reumatoidalne Zapalanie Stawów). Badanie przeprowadzone było z podwójnie ślepą próbą. W badaniu udział wzięło 40 pacjentów. Czas badania wyniósł 52 tygodnie i był podzielony na dwie fazy. W fazie pierwszej, trwającej 24 tygodnie, chorzy przyjmowali ekstrakt z Uncaria tomentosa lub placebo. Następnie w kolejnych 28 tygodniach chorzy przyjmowali tylko ekstrakt z Vilcacory. Po 24 tygodniach stosowania ekstraktu Uncaria ilość bolących stawów zmniejszyła się o 53,2% w stosunku do 24,1% w grupie placebo. Dalsze przyjmowanie przez kolejne 28 tygodni nie przyniosło dodatkowych efektów. Zaobserwowano również zmniejszenie ilości obrzękniętych stawów12.
Asháninka, plemię zamieszkujące centralne Peru, ma najdłuższą, udokumentowaną historię leczniczego wykorzystania wyciągów z Uncaria tomentosa, a Peru jest obecnie największym producentem i eksporterem surowca z Uncaria. W tradycyjnej medycynie Asháninka, 20 g pociętej kory Vilcacory, chemoodmiany typu pentacyklicznego (zawierające większą ilość alkaloidów pantacyklicznych),
gotowane jest przez godzinę w 1 litrze wody. Dzienna dawka to około 1/16 litra tego wywaru13. Asháninka używają Vilcacora do leczenia astmy, zapalenia dróg moczowych, artretyzmu, reumatyzmu, wrzodów żołądka, głębokich ran, chorób nowotworowych oraz podczas rekonwalescencji po porodzie, a także jako środek „oczyszczający” organizm. Inne peruwiańskie plemiona stosują tę roślinę do leczenia rzeżączki i czerwonki, a także cukrzycy, marskości wątroby, krwotoków i nieregularnej menstruacji14.
Doświadczenia autora
Należy podkreślić, że jedną z najważniejszych kwestii związaną z uzuskaniem efektów terapeutycznych jest źródło pochodzenia.
Zajmując się głównie nowotworami stosuję Uncaria tomentosa od 17 lat jako terapię wspomagającą leczenie
onkologiczne, przede wszystkim chemioterapię. Jak również w celu redukcji objawów uboczn...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Naturoterapia w praktyce" w roku + wydania specjalne
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Dodatkowe artykuły i filmy
- ...i wiele więcej!