Witamina C w zapobieganiu chorób neurodegeneracyjnych

Powinniśmy zacząć tę odsłonę od chemii – prawidłowa nazwa witaminy C brzmi kwas askorbowy, a nie askorbinowy. Wzór chemiczny to C6H8O6, wskazuje na podobieństwo do glukozy i nie bez powodu: zwierzęta i rośliny produkują witaminę C właśnie z tego cukru. 

Cząsteczka kwasu askorbinowego zawiera dwa asymetryczne atomy węgla stanowiące tzw. centra stereogenne, co w praktyce daje nam cztery związki chemiczne o tej samej ilości atomów, ale innej budowie przestrzennej (odbicia lustrzane). Nazwy potoczne poszczególnych stereoizomerów to kwas D-askorbowy, kwas L-izoaskorbowy, kwas D-izoaskorowy (kwas erytrobowy) i właśnie kwas L-askorbowy, który jako jedyny wykazuje aktywność biologiczną i pełni funkcję witaminy.

Organizm człowieka, podobnie jak organizmy świnek morskich, małp, nietoperzy owocożernych, pstrągów, łososi, niektórych ptaków i ras psów (np. dalmatyńczyków) nie jest w stanie syntezować i musi witaminę C przyjmować z pożywieniem. 

Jej niedobór w diecie prowadzi do rozwoju szkorbutu – choroby, o której pierwsze wzmianki pojawiły się już w egipskich papirusach 1550 lat p.n.e. Szkorbut w Europie Północnej pojawiał się głównie w miesiącach zimowych, często także dotykał marynarzy. 

Wydawałoby się, że dziś to już zamierzchłe dzieje i nie grozi nam jej niedobór. Jednakże ostatnie badania wykazują, że obecnie pewne grupy osób posiadają obniżony poziom witaminy C w surowicy krwi, co wiąże się z gorszym funkcjonowaniem ich organizmów oraz chorobami. 
Pisząc o witaminie C nie sposób pominąć roli, jaką odgrywają wolne rodniki tlenowe (reactive oxigen species – ROS) w naszym organizmie. Zbudowani jesteśmy z organów, a te z komórek. Komórki oddychając wytwarzają z glukozy energię, niezbędną do przebiegu ich procesów życiowych. Metabolizm tlenowy i produkcja energii przebiegają w mitochondriach – elektrowniach naszych komórek. W mitochondrialnym łańcuchu oddechowym, tworzonym prz...