Białko C-reaktywne – czuły marker natężenia reakcji zapalnej

Białko C-reaktywne należy do białek ostrej fazy (BOF), które są produkowane głównie w wątrobie w odpowiedzi na uszkodzenie struktur tkankowych w przebiegu urazu, infekcji, stanu zapalnego lub choroby nowotworowej. CRP jest również produkowane w ścianie tętnic, zwłaszcza w zmienionej miażdżycowo błonie wewnętrznej. Po raz pierwszy zostało opisane w 1930 roku przez Milleta i Francisa1. Nazwa białka jest związana ze zdolnością do łączenia się z polipeptydem C otoczki pneumokoków. Cząsteczka CRP o masie około 120 kD składa się z pięciu podjednostek, tworzących pierścień2. W obecności jonów wapnia posiadają one zdolności do łączenia się między innymi z fosfolipidami i lipofosfoglikanami. Dzięki temu CRP wiąże się z polisacharydami otoczek drobnoustrojów, związkami kationowymi oraz elementami wewnątrzkomórkowymi, pobudzając klasyczną drogę aktywacji układu dopełniacza i fagocytozę oraz nasilając opsonizację3. Powoduje to zwiększenie rozpoznawalności drobnoustrojów oraz uszkodzonych komórek organizmu i nasila ich eliminację.

W populacji osób zdrowych mediana stężenia CRP wynosi około 0,8 mg/l. Zaobserwowano wyższe wartości u dawców krwi oraz tendencję do ich wzrostu wraz z wiekiem. Wiadomo również, że wpływ na jego stężenie ma palenie, wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index), spożycie kawy oraz przyjmowanie doustnych leków antykoncepcyjnych. W odpowiedzi na uszkodzenie tkanek stężenie może wzrosnąć do 500 mg/l–6. Wzrost tego parametru we krwi u pacjentów z rozwijającym się ostrym stanem zapalnym obserwowany jest w ciągu kilku godzin i osiąga maksymalny poziom w końcu pierwszej i w drugiej dobie. Ze względu...