Surowce roślinne w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów

To nie urazy będące skutkiem wypadków komunikacyjnych ani nie stwardnienie rozsiane, ale choroba zwyrodnieniowa stawów stanowi obecnie pierwszą przyczynę orzekania inwalidztwa w Polsce. 
Dolegliwości bólowe oraz ograniczenie ruchomości w obrębie stawów prowadzą do unieruchomienia pacjenta i, ograniczając możliwość wykonywania jakiejkolwiek pracy, skazują na zdanie się na pomoc osób trzecich. 
Chorzy ze zwyrodnieniem stawów umierają również o 50% częściej niż osoby ze zdrowymi stawami, zwłaszcza jeśli chorobie zwyrodnieniowej stawów towarzyszą schorzenia układu sercowo-naczyniowego lub cukrzyca.                                                                                                                                                                                                                                                                                                              R  e  k  l  a  m  a        

Odbudowa tkanek 

Ciało człowieka składa się z organów (wątroby, mózgu, skóry, itd.), a te z tkanek. Gdy przyjrzymy się budowie serca, to znajdziemy w nim tkankę mięśniową, która umożliwia jego skurcz i rozkurcz, a tym samym pompowanie krwi, tkankę nerwową przewodzącą impulsy nerwowe, które inicjują skurcz oraz synchronizują naprzemienną pracę przedsionków i komór, oraz tkankę łączną, która spaja poszczególne struktury serca. Tkanki składają się z mniejszych elementów – komórek, które pełnią określoną dla danej tkanki funkcję. Komórki tkanki mięśniowej miocyty – mają na celu kurczyć się, komórki wątroby hepatocyty – oczyszczać krew z toksyn, a komórki nerwowe neurony – przewodzić impulsy nerwowe.

Prawie wszystkie tkanki naszego organizmu podlegają nieustannej odnowie. Ta odnowa odbywa się dzięki wymianie starych komórek, które umierają (proces ten nosi nazwę zaprogramowanej śmierci, czyli apoptozy), na nowe komórki.

Chrząstka stawowa zbudowana jest z tkanki chrzęstnej, a ta z kolei składa się z komórek – chondrocytów. Tkanka chrzęstna, podobnie jak inne tkanki organizmu, ulega nieustannej odbudowie. Polega ona na przemieszczaniu się chondrocytów z głębszych warstw chrząstki, stykających się z kością, do warstwy powierzchniowej, gdzie obumierają, ulegają złuszczeniu i usunięciu z jamy stawowej. Na ich miejsce stale napływają nowe chondrocyty. Proces ten jest powolny, liczony miesiącami, trwa jednak przez całe życie człowieka, nawet w podeszłym wieku.
Rozpoczynając swoją wędrówkę, chondrocyt wydziela „ku górze” enzymy trawiące, tzw. metaloproteinazy, na skutek działania których powstaje „dziura”, w którą on się wsuwa. Po zajęciu nowej pozycji chondrocyt wydziela ku dołowi substancje neutralizujące działanie metaloproteinaz i zapełnia pozostałą lukę kolagenem.

Mechanizm uszkodzenia chrząstki stawowej

U podstaw rozwoju zwyrodnienia stawów leży uszkodzenie chrząstki stawowej. Mechanizmy jej degradacji są wieloczynnikowe, cechuje je jednak wspólny mianownik, jakim jest stan zapalny toczący się w chrząstce. Cytokiny to substancje w większości prozapalne, które inicjują powstanie lub podtrzymują proces zapalny, wydzielane m.in. przez komórki układu odpornościowego – leukocyty. Posiadają one zdolność aktywacji metaloproteinaz, w wyniku czego w chrząstce stawowej następuje zaburzenie równowagi pomiędzy procesami trawienia chrząstki i jej odbudowy. Powstają ogromne jamy, wytrawione przez aktywowane metaloproteinazy, które nie zostały wypełnione kolagenem. Chrząstka traci swoją elestyczną strukturę, stając się podatna na urazy i pęknięcia, a jej warstwa ulega ścieńczeniu. 

Zdrowa chrząstka jest gładka, równa i przylegająca powierzchniami stawu do siebie. Chora chrząstka, uszkodzona przez aktywowane metaloproteinazy, staje się nierówna i nie jest w stanie spełniać swej funkcji, jaką jest zmniejszanie procesów tarcia na styku powierzchni stawowych (oczywiste jest, że im gładsza powierzchnia, tym mniejsze tarcie) oraz rozkładanie ogromnych obciążeń, jakie wywierane są na pracujący staw, sięgających tysięcy mm Hg, np. w stawie kolanowym (tu konieczna jest elastyczna struktura). Wraz z ubytkiem chrząstki ulegają odsłonięciu leżące pod nią powierzchnie kości. Chrząstka stawowa nie posiada unerwienia, natomiast tkanka kostna ma wiele przewodzących czucie bólu włókien nerwowych. Przy tarciu kości o kość pojawiają się silne dolegliwości bólowe. W odpowiedzi na ból pacjent ogranicza ruch w obrębie chorego stawu. Niestety, unieruchomienie pogłębia istniejącą patologię, albowiem odżywianie chrząstki stawowej, pozbawionej z natury własnego ukrwienia, odbywa się tylko za pośrednictwem przemieszczania płynu maziowego (w którym rozpuszczone są substancje odżywcze i tlen) w trakcie ruchu stawu. Z biegiem czasu ograniczenie ruchomości w obrębie stawu prowadzi do zaniku mięśni współpracujących z danym stawem, co pogłębia już istniejące problemy z ruchem. W niedotlenionej i źle odżywionej chrząstce stawowej z coraz większą intensywnością toczy się proces zapalny, któremu towarzyszy uwalnianie ogromnych ilości wolnych rodników tlenowych, potęgujących degradację chrząstki.

Konsekwencje zmiany stylu życia

Źródeł cytokin aktywujących metaloproteinazy może być wiele: począwszy od adipocytów, czyli komórek tkanki tłuszczowej zgromadzonej na brzuchu, które wydzielają cytokiny TNFα i IL-6 (interleukinę 6), poprzez cytokiny wytwarzane w trakcie stłuczenia chrząstki, aż po te wydzielane w wyniku stanu zapalnego towarzyszącemu procesom glikacji w cukrzycy. Badania wykazują, że w organizmach osób chorujących na chorobę zwyrodni...